Dit is de vierde en laatste aflevering van een artikel dat eerder in het Engels en in het Italiaans verscheen op de website van de International Communist Tendency (ICT)
Wanneer het “toejuichen” van het vermeende anti-imperialisme van de Islamitische Staat door een deel van het zogenaamde links een farce is, dan is de bredere politieke steun die meer consistente delen van hetzelfde politieke spectrum geven aan Rusland, aan Assad en aan het Koerdische nationalisme in al zijn varianten een tragedie. In al deze gevallen is er niet eens een nep-socialisme om hun verdediging te rechtvaardigen. Iedereen die op dit contrarevolutionaire terrein opereert, lijdt aan een neo-stalinistisch syndroom. Rusland is niet de Sovjet-Unie, hoewel het er veel op lijkt, dat is waar, maar het syndroom uit zich altijd in hetzelfde politiek gedrag. En ze beweren altijd dat de imperialistische macht die ze ondersteunen zich slechts “verdedigt”. Het is het Westerse imperialisme dat Syrië en Rusland aanvalt, het waren de Amerikaanse en Europese inlichtingendiensten die met het oog op het verder versterken van hun rol in de olieproducerende en andere regio’s achter de revoluties in Oost-Europa zaten, evenals achter de Arabische Lente. Maar het Russische imperialisme heeft ook wreed gehandeld om de separatistische krachten van Tsjetsjenië binnen de perken te houden, om zijn rol in Oost-Europa opnieuw te kunnen spelen, en dankzij olie en gas in Siberië, is het nog steeds een imperialistische macht van internationale betekenis, net zoals het was in de tijd van de voormalige USSR, eerst onder Joseph Stalin en vervolgens onder Leonid Brezjnev. Maar probeer dat de verschillende groepen van de trotskisten en maoïsten maar aan hun verstand te peuteren, die op dit gebied zonder weerga zijn. Want de ‘linksen’ waar we het hier over hebben, niet begrijpen is dat:
a) Het veronderstelde socialisme van de Sovjet-Unie nooit heeft bestaan, behalve in het programma en de hoop van de bolsjewistische partij. Deze werden eerst aangepast en vervolgens vernietigd door de isolatie van andere internationale revolutionaire ervaringen en door de binnenlandse economische achterlijkheid van Rusland. Het stalinisme was in feite de uiteindelijke organisatorische en economische ‘vorm’ die de contra-revolutie in Rusland aannam. De dictatuur van het proletariaat werd vervangen door die van de partij en die van de partij door de persoonlijke dictatuur van Stalin, na een felle interne machtsstrijd met zijn persoonlijke rivalen. Deze strijd was ook een politieke strijd tegen degenen die hem beschuldigden van de opbouw van het staatskapitalisme in de schijngedaante van het socialisme. Het bloedbad onder de slachtoffers van Stalin en het idee van het socialisme in één land dat in de plaats werd gesteld van het proletarisch internationalisme, betekende zijn volledige vernietiging als de enige oplossing voor de problemen en de verwachtingen van het internationale proletariaat. Het stalinisme moedigde binnen enkele jaren de andere revolutionaire ervaringen om hun strijd op te geven en in plaats daarvan een veiligheidsring rondom het revolutionaire Rusland te creëren, zodat de Sovjet-Unie “haar” binnenlandse “socialisme” zou kunnen opbouwen. Revolutionair internationalisme werd reformistisch nationalisme. In plaats van het stimuleren van de uitbreiding van de dictatuur van het proletariaat elders, kwam de Komintern met het Eenheidsfront en ondersteunde het ‘arbeiders en boeren’-regeringen die niets te maken hebben met een juist revolutionair programma. De dringende noodzaak tot het economisch experiment van de NEP heropende de mechanismen van de kapitalistische markt. Lenin zei dat het nodig was om een minimale ontwikkeling van de productiekrachten mogelijk te maken, anders zou heel Rusland sterven van de honger. Ondertussen maakte het vasthouden aan de macht, in afwachting dat de internationale revolutie te hulp zou komen, plaats voor de eerste experimenten van de vijfjarenplannen en staatskapitalisme. De Tweede Wereldoorlog, voltooide de contrarevolutionaire ontwikkeling van de aanhangers van de Sovjet-Unie toen deze zeker werd van een plek in een van de tegengestelde imperialistische kampen. Het was nu meer dan ooit duidelijk dat er geen sprake meer van was het socialisme te verdedigen. Het enige wat te doen stond, was om aan de kaak te stellen hoe het met de Oktoberrevolutie was afgelopen en in welke val zowel het Russische als het internationale proletariaat was getrapt, zowel mentaal als qua politiek bewustzijn. Maar ook al zou dit niet waar zijn geweest, dan zou een communistische praktijk evenmin die zijn van de verdediging van Rusland, maar een extra inspanning om andere revolutionaire fronten te openen waarin de eerste revolutionaire klasse-ervaring werd verdedigd.
b) Tegenwoordig is dit misverstand is niet langer meer mogelijk: afgezien van de farce van de Volksrepubliek Noord-Korea, is er geen land in de wereld dat zelfs op een bedriegelijke wijze er aanspraak op zou kunnen maken een socialistisch land te zijn. Dit betekent dat de communisten overal moeten werken voor een revolutionaire opleving van het programma en het bewustzijn van het politiek geavanceerde proletariaat op internationaal niveau. We hebben niets te maken met de zogenaamde communisten met hun zinloze steun voor de ene imperialistische zaak tegen de andere. Ze zijn nooit ontsnapt aan de kapitalistische logica die deze oorlogen voortbrengt. Zij hebben daarmee principieel elke visie van de revolutionaire opleving van de klassenstrijd verlaten.
c) Hetzelfde geldt voor de defensieve ondersteuning van de verschillende nationalismes in de regio, en in het bijzonder dat van de Koerden. Om steun te verlenen aan de Rojava-beweging in Syrië (zie Prometeo No 12, series VII, 2014) [4], aan de PKK in Turkije of elk ander nationaal-burgerlijke streven van de Koerdische diaspora, zoekt men hetzelfde model van sociale en economische organisatie als die van Massoud Barzani in Iraaks Koerdistan. Dit laatste wordt ondersteund door de Verenigde Staten als een primaire bron voor de levering van de Iraakse olie die het voormalige regime van Saddam Hussein niet meer kon garanderen. Het sjiitische regime van Nuri al-Maliki kan dit ook niet garanderen. Het resultaat is dan ook een Koerdische kapitalistische staat, geregeerd door een parasitaire bourgeoisie die rijkelijk kan leven van de olie-inkomsten, terwijl de rest van de bevolking wentelt in armoede. Daarnaast houdt de band van trouw met de VS in dat inspanningen moeten worden gedaan om deel te nemen aan de aanhoudende oorlog, zelfs al is het niet in een leidende rol, of met veel fanfare. De Koerdische burgerij is hetzelfde als elke bourgeoisie, ze tracht haar economische belangen te verdedigen door de het proletariaat in de “natie” aan zich te binden. Het is een beproefde burgerlijke praktijk. Een ander aspect is dat deze “linksen” volksstrijd verwarren met klassenstrijd en zelfbeschikking der naties met klasse-emancipatie. Ze vechten tegen dictaturen, maar niet tegen het economische systeem dat hen ondersteunt, tegen de politieke bovenbouw, maar niet tegen de productieverhoudingen. Ze zullen echter deze zelfde dictators verdedigen als deze worden aangevallen door het Amerikaanse imperialisme, het enige dat ze als zodanig herkennen omdat ze niet in staat om te begrijpen dat de huidige context die van het wereldwijde imperialisme is.
De crisis van het imperialisme heeft fronten gevormd, de vitale gebieden voor regionale conflicten vastgesteld, en verschuivingen in opportunistische allianties veroorzaakt. Hoewel dit alles de fluctuerende kenmerken van een globaal kapitalisme toont dat op zoek is naar onmogelijke oplossingen, hebben onze heren van hetzelfde oude “links” niets beters te doen dan te kiezen tussen de conflicterende imperialismes. Zij verzetten zich verbaal tegen agressie, maar in werkelijkheid fungeren ze als een integraal ideologisch onderdeel van de oorlog. De kapitalistische barbarij wordt nooit genoemd, laat staan aan de kaak gesteld in hun achterhaalde ideologische schema’s. Zij spreken van de ene kant als progressiever dan de andere, van de noodzaak van “radicale beslissingen” om mensen binnen de bestaande conflicten te beschermen, maar zij stellen nooit de echte vraag die ingaat op het enige waar het in werkelijkheid om gaat. Alleen de klassestrijd, onafhankelijk van enige burgerlijke of imperialistische invloed kan effectief zijn tegen de oorlog. Elke schema dat de keuze van een kamp inhoudt, moet worden verlaten. Anders kom je in de logica van de oorlog zelf. De enige oorlog die mogelijk is voor het internationale proletariaat is de ‘oorlog tegen de oorlog’, tegen het imperialisme, tegen het kapitalisme en zijn crises die de oorlog veroorzaken en verergeren. Tegen het idee van één zijde ter ondersteuning van een onmogelijke oplossing voor de ”volkeren” moeten we de noodzaak van een sociaal alternatief stellen. We bevinden ons in het midden van de diepste crisis van het wereldkapitalisme. Deze heeft geleid tot tientallen miljoenen werklozen alleen al in Europa, en honderden miljoenen over de hele wereld, waaronder China en India. Het heeft een stroom van miljoenen hongerige en doodsbange vluchtelingen in een tragisch uittocht van bijbelse proporties op gang gebracht, die proberen te ontsnappen aan de moordpartijen. Het is alsof de verschillende oorlogvoerende kampen al een “wereldoorlog” hebben geënsceneerd. De leuze kan niet zijn om Rusland te steunen tegen de Verenigde Staten, of Assad tegen Turkije. Met IS als het vecht tegen het westerse imperialisme of ertegen als het leger van al Baghdadi samenwerkt met het Westen. Je hoeft niet kiezen voor een imperialisme, omdat dit beter, ‘progressiever’ of niet zo slecht is als de andere. Evenmin kiezen we om tactische redenen voor een kamp in plaats van het andere kamp op basis van een vermeende verdediging van de volksbelangen of van onderdrukte volkeren. Het enige mogelijke antwoord is de poging om een internationaal klassefront te vormen dat begint om de kwestie van het anti-kapitalisme, van de proletarische revolutie te stellen, die de enige manier is om de emancipatie van de arbeidersklasse en van de mensheid te bereiken. Dit geldt voor arbeiders in Aleppo evengoed als voor die in Ankara, alsook voor die in Europa en Amerika. Zo niet, dan zullen we kapitalistische barbarij hebben tot in eeuwigheid.
fd, februari 2016
[4] Zie ook de oorspronkelijke Engelse tekst op http://www.leftcom.org/files/2014-11-15-prometeo.pdf en de Nederlandse vertaling op arbeidersstemmen.
Naar naschrift van de vertaler: Partij- of massabeweging?
arbeidersstemmen 