Frankrijk: wie zal de strijd uitbreiden?

De conflicten in Frankrijk rond de arbeidswet ‘El Khomri’ lopen hoog op.

Groeten uit Frankrijk, mei 2016

Volgens berichten in de Franse pers liggen door stakingen met blokkades aan de poorten zes van de acht olieraffinaderijen stil. Grote steden moeten het zonder benzine doen. Op één raffinaderij was er een werkhervatting en de blokkade van een andere raffinaderij is door de oproerpolitie gebroken. Maar de Franse staat is bang dat verder met harde hand ingrijpen zal leiden tot nog meer botsingen met de politie, die oververmoeid begint te raken van de vele straatgevechten in de grote steden, die vooral door massa’s jonge werklozen worden aangegaan. Volgens ‘Le Monde’ van 26 mei waren er in Toulouse tussen de 6000 (politie-bronnen) en 20.000 manifestanten, Nantes: 2000 mensen op een n.b. verboden manifestatie. Marseille enkele duizenden manifestanten. In Fos-sur-Mer (hoogovens en raffinaderijen) rijdt een automobilist in op een arbeider en verwondt hem ernstig. In totaal telt de politie in heel Frankrijk 153.000 manifestanten, de ‘communistische’ vakbond CGT 300.000. Spoorwegpersoneel houdt actiedagen, de metro van Parijs dreigt vanaf 2 juni geheel stil te liggen, piloten van Air France gaan vanaf 3 juni waarschijnlijk staken. Alle 19 kerncentrales zullen in staking gaan; een deel werkt nu al op gedeeltelijke kracht. Frankrijk is voor een groot deel van atoomstroom afhankelijk en de elektriciteitsvoorziening kan dus gaan haperen.

Waar maken de Franse arbeiders zich druk om? Waarheen gaat hun strijd?

“Flexibilisering”: lager levenspeil, slechtere arbeidsomstandigheden

De wet ‘El Khomri’ stelt een ‘flexibilisering’ van de arbeid voor die voor een groot deel van de arbeiders al lang werkelijkheid is, ook in Frankrijk, bijvoorbeeld de arbeiders die onder een tijdelijk contract werken, of als ‘stagiaire’:

• De werkgever kan gemakkelijker arbeiders ontslaan, een arbeidscontract wordt zelfs overbodig;
• a.o.’s zullen niet meer voor de gehele sector gelden (in Nederland als een c.a.o. niet door de regering ‘algemeen verbindend’ wordt verklaard);
• Verzwakking of zelfs opheffen van van de Conseils de Prud’hommes, een soort van rechters bij conflicten tussen werkgevers en werknemers (vergelijkbaar met de vroegere rol van het Arbeidsbureau in Nederland);
• Referenda per bedrijf die de directies meer invloed zullen geven.

Deze onzekere arbeidssituatie wil de ‘socialistische’ regering Hollande nu ook opleggen aan de arbeiders die nog een ‘vast’ contract hebben. Dit alles onder het mom dat hiermee de enorme jeugdwerkloosheid opgelost zou worden. De arbeiders in Frankrijk hebben daarentegen heel goed begrepen dat de arbeids- en levensomstandigheden dramatisch zullen verslechteren voor zowel vaste als tijdelijke arbeiders, werklozen, studerende arbeiders (werklozen van morgen), arbeidsongeschikte en gepensioneerde arbeiders.

Wat vooraf ging

De huidige stakingen zijn vooraf gegaan door de manipulaties van de vakbeweging die hun onderlinge verdeling gebruiken tegen de arbeidersstrijd. De CFDT is verbonden aan de regerende ‘socialistische’ partij van Hollande en beperkt zich tot kritische steun aan de wet ‘El Khomri’. De net iets grotere ‘communistische’ vakcentrale CGT en de kleinere FO en SUD, stellen ‘radicalere’ acties voor. Dat wil zeggen, sinds begin mei van tevoren aangekondigde actiedagen, per sector, per beroepsgroep gescheiden. Tot nu toe zijn de arbeiders in Frankrijk er niet in geslaagd om zelf de strijd in handen te nemen met zelfgekozen strijdcomités en algemene bedrijfsvergaderingen. Met name de ’basis’ van de CGT-vakbonden (lees: kaderleden) heeft er een handje van om geïsoleerde stakende arbeiders tot gewelddadige acties aan te zetten waardoor de staat een voorwendsel heeft om door oproerpolitie of rechter een eind aan de strijd te laten maken. In eerdere artikelen hebben we verslag gedaan van deze manipulaties bij Air France: Pamflet van het interberoepscomité van Parijs-Oost en Wilde stakling van het grondpersoneel van vliegveld Ch. de Gaulle.

De Franse staat heeft handig gebruik gemaakt van de golf van nationalistische hysterie na de terroristische aanslagen op Charly Hebdo en later Battaclan (politieagenten werden op straat geknuffeld). Hollande riep de noodtoestand uit waarmee hij b.v. manifestaties kon verbieden en uit elkaar laten slaan. Dat laatste overkwam stakende leraren en verpleegsters.

Eind maart werd arbeiders massaal duidelijk dat ze van de vakbeweging geen uitbreiding van de strijd hadden te verwachten. In die situatie van een beginnend bewustzijn bij de arbeidersklasse, had zij nog niet meteen een antwoord op het probleem van de uitbreiding en de vereniging van de strijd. Net op dat moment werd door kringen dicht bij de regering initiatief genomen tot de Nuits Debout. Geheel volgens het recept in Spanje waar de politieke formatie ‘Podemos’ tevoorschijn kwam uit straatvergaderingen, of in Griekenland waar ‘Syriza’ naar voren werd geschoven, eerst in schijn erg radicaal, met weinig vertrouwen in de klassieke democratie en de “verrotte” politiek. Wanneer dergelijke bewegingen eenmaal regeringsverantwoordelijkheid hebben genomen, blijken ze net zo erg als de parlementaire politiek waar ze zich eerst tegen afzetten.

Merkel, Cameron, Rutte kijken toe

We herinneren hier aan de internationale bemoeienis met Frankrijk:

“De international situate werkt ook niet mee om de Nuits Debouts tot een middel voor de eenwording voor onze klasse te maken. De enige reden waarom het Draghi van de Europese Bank maatregelen heeft genomen om de rente verder te verlagen – voor de zoveelste keer – terwijl de hele bourgeoisie het ermee eens is dat dit monetaire beleid niet helpt om uit de crisis te komen, maar de crisis zelfs heeft verergerd, is duidelijk van politieke aard en wel op een Europese schaal. Deze in economisch opzicht totaal stupide maatregel dient alleen om Italië en vooral Frankrijk een adempauze[i] te geven zodat deze de weerstand van de arbeidersklasse kunnen breken, terwijl de klasse in Duitsland (en Nederland) verlamd en verdeeld is door de campagnes ter vergiftiging van het arbeidersbewustzijn met de kwestie van de asielzoekers. Deze campagnes worden handig georkestreerd tussen Merkel, Hollande en Erdogan, waarbij Samsom een handje mag helpen. Mocht de sociale situatie in Frankrijk en/of in België haar uit hand lopen, dan zal de heersende klasse onmiddellijk als één kracht tegenover haar doodsvijand staan, de arbeidersklasse die als enige tegenmacht op wereldschaal een einde kan maken aan het kapitalisme.”  (Nuits Debout)

In de Italiaanse financiële krant “Il Sole” (in handen van de Italiaanse werkgeverscentrale “Confindustria”) lezen we een schiterende bevestiging van deze analyse:

“Gisteren (24 maart) was het contrast treffend. Aan de ene kant horen we het nieuws uit Athene, waar het parlement een nieuw pakket structurele hervorming heeft goedgekeurd, die een voorwaarde zijn voor de mogelijkheid van een akkoord met de Euro-groep.” Dat wil concreet zeggen: nieuwe privatiseringen, een verhoging van de indirecte belastingen, evenals een ‘kniptang mechanisme’ dat automatisch elk begroting zal afknijpen dat buiten de normen valt die door de financiers van het land zijn vastgesteld. De spreker van het Italiaanse kapitaal vervolgt: ”Aan de andere kant zien we beelden van een Frankrijk dat wordt gegijzeld door schandalige eisen van bepaalde vakbondsorganisaties die terugtrekking willen van de wet op de arbeidsmarkt. (…) Portugal, Spanje, Italië en Ierland hebben hetzelfde gedaan. En nog eerder Duitsland, in de tijd dat Parijs de klok terugdraaide en de schurkenstreek uithaalde van de 35-urige [werkweek; vertaler]. Het kan toch niet dat Frankrijk zich in zijn eentje verzet?”

De krant van de aandeelhoudersbelangen beklaagt zich verder dat de wet El-Khomri toch “erg veelbelovend was”, “een ware kleine revolutie”: “Enkele studenten die de straat op gingen en vakbonden die een grote bek opzetten, waren genoeg voor de regering – haar legitimiteit kwijt want impopulair, moedeloos en met haar eigen twijfels, om achteruit te deinzen. [En ze oriënteert zich op] een een versie van de wet met meer stroop.” Dinsdag zei de minister van economische zaken, Emmanuel Macron: “Er is een Frankrijk dat werkt, een Frankrijk dat produceert, een Frankrijk dat gelooft in zijn toekomst”. Commentaar van “Il Sole”: “Vrome woorden. Maar op het ogenblik botsen ze met het andere Frankrijk.”

Uit Duitsland komen geluiden uit kringen rond Merkel dat in Duitsland dergelijke ‘politieke’ stakingen onmogelijk zouden zijn. Met andere woorden, tegen Hollande: “Stuur de oproerpolitie er op af”.

De vakbeweging probeert haar geloofwaardigheid te herstellen

Vooralsnog wordt het bewaren van de sociale vrede voorbeeldig uitgeoefend door … de vakbeweging, de CGT voorop. Door eindelijk gehoor te geven aan het verlangen van de arbeiders tot massale stakingen, proberen de bonden hun geloofwaardigheid bij de arbeiders te herstellen. Door met name de sectoren energie en transport in beweging te brengen, met zichtbare gevolgen voor het verkeer en straks misschien de stroomvoorziening, ontstaat de indruk dat heel Frankrijk staakt. Maar de privésector waar de productie plaats vindt, dienstverlening zoals onderwijs en gezondheidszorg, werken vooralsnog door. Er dus geen sprake van eengemaakte strijd en al helemaal niet een strijd waar de arbeiders controle over hebben, zelf de richting en de doeleinden kunnen bepalen.

Als het de vakbeweging inderdaad lukt om de arbeiders af te houden van zelfstandige strijd, zal de situatie van het voorjaar zich op nog grotere schaal herhalen: isolement gevolgd door repressie, nederlaag, en dan … “flexibilisering” in Frankrijk naar het voorbeeld van Griekenland, Spanje, Portugal met alle ellende die dat met zich meebrengt. Vervolgens zijn aan de beurt Groot-Brittannië (Brexit, een nieuw synoniem voor crisis), Scandinavië, Nederland en Duitsland. Dan zal eindelijk het levenspeil in Europa gelijk zijn aan dat in China en India, de grote wens van het internationale kapitaal!

Kunnen we dan niets daaraan doen?

Jazeker. Op 21 mei roept de internationalistische groep “Guerre ou Révolution” (Oorlog of revolutie) als volgt op tot uitbreiding van de stakingen naar alle sectoren van de productie:

“ (…) waar mogelijk – vooral in grotere bedrijven en fabrieken:

• Houd algemene vergaderingen om te beslissen over staking;
• Benoem verkozen en herroepbaar stakingscomités;
• Organiseer van massale delegaties naar bedrijven en fabrieken in de buurt;
• Breidt de staking uit en maak de strijd één door het houden van vergaderingen die open staan voor iedereen;
• Ga tegen dat de vakbonden en linkse partijen de richting bepalen en controle uitoefenen over de strijd, de vergaderingen, de besluiten, de acties en slogans. Laat ze niet onze strijd te ondermijnen.

De strijd van de arbeiders is zowel economisch als politiek; dat wil zeggen tegen de burgerlijke staat, de centrale organisatie van de kapitalistische klasse, tegen haar regering (of die nu rechts of links is) en haar politieke organen, vakbonden, en de politie.” (IGCL)

De arbeiders in Nederland kunnen beter niet wachten tot het hun beurt is om aangevallen te worden!

27-5-2016

_________

[i] Inderdaag was onder invloed van deze adempauze de economische groei van Frankrijk tijdelijk hoger dan in de rest van de Europese Unie. Twee maanden daalde de werkloosheid. Rond dit uiterst bescheiden en tijdelijke “succes” van de regering Hollande werd een enorm mediacircus opgevoerd.

Dit artikel mag volledig worden overgenomen met vermelding van de bron:

https://arbeidersstemmen.wordpress.com/2016/05/27/frankrijk-wie-zal-de-strijd-uitbreiden/