USA: massawerkloosheid en de strijd van de arbeiders met een ‘vaste’ baan, door Henri Simon

De bekende Franse radencommunist Henri Simon heeft deze zomer een uitgebreid artikel geplaatst dat uiterst treffend de sociale situatie in de VS beschrijft, die heeft geleid tot de verkiezing van Trump. Na deel 1 over de strijd tegen ‘flexibele’ arbeidscontracten, volgt hier deel 2.

Deel 1 beschreef hoe de strijd tegen flexibele contracten rond de eis van een minimumloon van $15 / uur zich steeds verder heeft uitgebreid over meerdere bedrijfstakken en de gehele VS. Hoe zit het met de strijd van de arbeiders met een ‘vaste’ baan die ‘beschermd’ worden door een erkende vakbond?

De strijd van degenen met een vaste baan, gegarandeerd door een vakbondsvertegenwoordiging

Voor alle ‘beschermde’ uitgebuiten speelt de strijd zich voornamelijk af rond de vernieuwing van de collectieve arbeidsovereenkomst met het bedrijf. We hebben eerder al deze zaak beschreven (link): wanneer, na een gerechtelijke procedure, een vakbondsafvaardiging wordt erkend in een bedrijf, dan moet deze een contract met de werkgever ondertekenen dat geldt voor alle werknemers in dat bedrijf. Maar dat contract is nog altijd beperkt in de tijd, vaak tussen de drie en vijf jaar en moet, op het einde van de looptijd, worden verlengd. Een dergelijke regeling is in het voordeel van de ondernemingen, die kunnen proberen om de voorwaarden van het verstreken contract te veranderen om het aan te passen aan de financiële en economische ontwikkelingen. Deze aanpassing bieden in deze tijd van crisis aan het bedrijf vooral de mogelijkheid om in het aflopende contract eerder toegekende werknemersvoordelen te verminderen. Vaak pleegt de onderneming chantage, in de zin, slikken of ik sluit, of ik verplaats, besteed uit, of ik werk met onderaannemers voor alle of een deel van de activiteiten.

Er ontwikkelen zich op deze manier een groot aantal min of meer lange conflicten met beperkte stakingen of stakingen van grotere omvang. Ze komen zo vaak voor en zijn zo talrijk, dat het onmogelijk is om op te sommen, maar ze vormen tegenwoordig de basis van de klassenstrijd in de Verenigde Staten. In 2016 lopen 8788 arbeidsovereenkomsten af, waarbij meer dan 2 miljoen werknemers zijn betrokken. Een groot deel daarvan zal conflicten oproepen. Slechts twee voorbeelden om het belang ervan aan te geven: dat in de Amerikaanse staalindustrie van 2015-2016,  en dat in de multinational Verizon Communications van 2016.

Stakingen in de Amerikaanse staalindustrie

We hebben eerder deze strijd, verspreid over de verschillende staalfabrieken van het land, vermeld in onze kolommen (17) of in het  bulletin ‘Dans le monde une classe en lutte’ (In de wereld één klasse in strijd):

“Op 17 februari 2016 zijn de 2.200 werknemers van het staalbedrijf Allegheny Technologies Inc. (ATI) op zes verschillende locaties het slachtoffer van een al zes maanden durende ’lockout’ (uitsluiting door de werkgever). Ze weigerden een nieuw contract door de vakbond USW die zodanige concessies aan de werkgever voorstelde, dat de staalarbeiders verklaarden dat deze hen zouden ‘terugbrengen naar de situatie van de jaren 1930’.

Het conflict maakt deel uit van een beweging die alle Amerikaanse staalfabrieken raakt. De vakbond heeft de ondertekening van afzonderlijke arbeidsovereenkomsten voorgelegd aan de arbeiders, in het bijzonder met de multinational Arcelor, en daarmee verenigde strijd verhinderd. Alleen de uitgesloten werknemers en die van ATI Sherwin aluminium blijven gemobiliseerd. In het laatste bedrijf zijn 450 arbeiders al meer dan een jaar uitgesloten. Het doel van ATI is om meer dan 40% van de arbeidsplaatsen uit te besteden aan aannemers met werknemers die geen vakbondslid zijn.  De fabrieken werken door in een verlaagde productie met behulp van de ‘legale’ arbeid van ‘vervangende werknemers’. De stakers kunnen $100 vergoeding (91 euro) per twee weken verdienen. Deze uitkering werd eind 2015 gehalveerd en  21 februari 2016 zou niets meer worden betaald, maar een ontwerpwet van de staat kan de uitkering voor onbeperkte tijd herstellen. Het stakingsfonds van de vakbond USW wijst $100 per maand toe aan stakingsuitkering die de kaderleden van de plaatselijke afdeling naar eigen oordeel kunnen uitbetalen. Op 23 februari werd een akkoord bereikt tussen ATI en de USW, maar de inhoud is niet bekend gemaakt. Dit akkoord kan pas in werking treden met het einde van de lock-out en van de staking wanneer het wordt goedgekeurd door een meerderheid van de stakers” (18).

Verizon

De laatste grote staking rond de verlenging van een arbeidscontract betreft een multinational, Verizon Communications (telefonie, telecommunicatie, call centers), die in de Verenigde Staten 40.000 werknemers telt. De door beide vakbonden (CWA en IBEW) (19) ondertekende overeenkomst liep af in augustus 2015 en het was pas in april 2016 dat de vakbonden uiteindelijk opriepen tot staking op 13 april, meer dan acht maanden na afloop van het contract. Verizon stelde voor om in een nieuw contract op te nemen: een loonsverhoging van 7,50% uitgesmeerd over  een aantal jaren, de gebruikelijke beperkingen op de ziektekostenverzekering en het pensioen, maar vooral de sluiting van elf callcenters, het uitbesteden van een aantal activiteiten aan onderaannemers en flexibilisering die inhield dat een werknemer zestig dagen per jaar  zou kunnen worden overgeplaatst naar een ander centrum elders in de Verenigde Staten. De afwijzing door de arbeiders was duidelijk en staking was noodzakelijk. Maar omdat de vakbonden de staking ruim tevoren hadden aangekondigd, kon Verizon zich goed voorbereiden op de staking. Het bedrijf huurde 1.300 werknemers in die geen lid van een vakbond waren, opende opleidingscentra voor managers en stakingsbrekers, huurde hotels om stakingsbrekers te huisvesten, enz. Voor Verizon moest het nieuwe contract het probleem oplossen van de technologische veranderingen van vaste naar mobiele telefonie, die los van elkaar ontwikkeld zijn met met verschillende arbeidsomstandigheden en de verschillende lonen. (zie voor opvallende overeenkomsten – met dank aan de Internationale van managementadviseurs – HRM bij France Télécom: wegpesten is goedkoper dan ontslaan; vertaler).

De staking was zeer actief, zelfs radicaal: er werden stakingsposten opgezet bij zowat alle centra, en ook bij het New Yorkse hotel dat de stakingsbrekers zou huisvesten (maar Verizon kreeg van de rechter gedaan dat deze stakingspost moest worden opgeheven). Verizon signaleerde niet minder dan 57 gevallen van sabotage, zonder vermelding van de aard daarvan. Er werden pogingen gedaan tot uitbreiding naar activiteiten van Verizon in het buitenland. In mei begonnen 1700 werknemers van concurrent AT & T Californië een solidariteitsstaking. Het is misschien dit geheel dat er toe leidde dat het Witte Huis tussenbeide kwam  en een bemiddelaar aanstelde. Deze bemiddeling leidde er toe dat de vakbonden een nieuwe arbeidsovereenkomst tekenden, zeven weken na het begin van de staking.

Deze overeenkomst voorziet in een loonsverhoging van 11% over drie jaren en de aankondiging dat er geen ontslag of vervolging voor stakingsactie zou zijn.  Het project flexibiliteit wordt geannuleerd en het plan is om 1300 werknemers in te huren en alle centra te behouden. Aan de andere kant blijft de hervorming van de financiering van ziektekosten en van pensioenfondsen op kosten van de werknemers en de aanpassing aan veranderingen in de technologie door herstructurering.

Meestal is het zo dat zodra de nieuwe overeenkomst is getekend, de hervatting van het werk afhankelijk is van de aanvaarding door een meerderheid van de werknemers in een voorafgaande stemming. Maar nog voordat deze stemming plaatsvond, bevolen de twee betrokken vakbonden tot hervatting van het werk met  de bewering dat er een overwinning was behaald. Deze haast is verklaarbaar uit reële angst voor afwijzing op een moment dat de stakers konden gebruik maken van hun recht op een werkloosheidsuitkering, waarmee ze de staking konden uitbreiden.

Wilde havenstaking  in New York en New Jersey

Onverklaard bleef de wilde staking in de haven van New York in januari 2016. De havens van New York en New Jersey, die wekelijks 60.000 containers overslaan, worden vrijdag 29 januari om 10 uur geblokkeerd door een wilde verrassingsstaking van 100 dokwerkers (op 3500 havenarbeiders aan het werk). De poortblokkering is totaal voor de meer dan 200 aan- en afrijdende containervrachtwagens. Het havenbedrijf verklaart publiekelijk: “We weten niet waarom ze in staking zijn“. Ondertussen beveelt de de vakbond van havenarbeiders, de International Longshoremen’s Association, de hervatting van het werk door te verklaren dat de ‘meningsverschillen’ zullen worden opgelost. De vakbond is nergens omdat het leden zijn die staken terwijl de huidige arbeidsovereenkomsten stakingen verbieden. Onder druk (een onderzoek om ‘leiders’ te identificeren en te straffen) en met aankondiging van gesprekken wordt het werk om 19 uur hervat, maar het havenverkeer zal verstoord blijven tot maandag, wat suggereert dat het verzet nog is voortgezet.

De ”meningsverschillen” hebben in feite betrekking op de inhuur van havenwerkers, zowel hun aantal als de voorwaarden van aanwerving. Deze inhuur wordt al jaren gecontroleerd door een bepaalde officiële commissie ter bestrijding van infiltratie van de maffia in de vakbond en onder ingehuurde havenarbeiders.  De commissie die nieuwe medewerkers maar uiterst beperkt toelaat, zou weerzin wekken vanwege ver doorgedreven controles op het privéleven van de aanvragers. Los daarvan richtte de staking zich ook tegen uitbesteding van werk, iets wat min of meer aanvaard wordt door de vakbond.

Overige stakingen

In de eerste zes maanden van 2016 gaat deze golf van stakingen verder bij Boeing met een twee weken durende staking van 400 werknemers, bij de winkels van Macy een staking van 500 werknemers, bij een onderaannemer van DHL staken 200 werknemers, staking in Detroit van 1500 leraren die zich “ziek” melden (zie Loonarbeid maakt ziek; vertaler ), enzovoort.

(…)

H.S.

Henry Simon

Noten

(ontbrekende noten hebben betrekking op in de vertaling weggelaten tekst)

(17) « Acier et charbon, sidérurgie et mines, un nouveau contrat social », Echanges n°155 (voorjaar 2016).

(18) Dans le monde une classe en lutte, april 2016.

(19) CWA : Communication Workers of America, IBEW : International Brotherhood of Electrical Workers.

Vertaling van fragmenten van het Franstalige artikel ‘USA. De relatieve verzwakking van de ‘meester van de wereld’ door H.S. gepubliceerd in Echanges No. 156 (zomer 2016). Bron van de oorspronkelijk Franse tekst: http://www.echangesetmouvement.fr/2016/09/etats-unis-laffaiblissement-relatif-du-maitre-du-monde.

Meer lezen: over revolutionaire bedrijfskernen.

Dit artikel mag in zijn geheel worden overgenomen met vermelding van de bron:
https://arbeidersstemmen.wordpress.com/2016/11/27/usa-massawerkloosheid-en-de-strijd-van-de-arbeiders-met-een-vaste-baan-door-henri-simon/