Artikel uit het Engels overgenomen van de Bordigistische “Internationale Communistische Partij” (de afsplitsing in Florence).
Regelmatige lezers van Arbeidersstemmen weten dat we het niet eens zijn met de Bordigistische opvatting van de leidende rol van de partij, het achterliggende idee van ‘reformisme’ en de mechanistische opvatting van het verband tussen crisis en arbeidersstrijd. Desondanks geeft dit artikel een goed beeld van de klassenstrijd in Venezuela, die vooral aandachtig wordt gevolgd door onze Nederlandstalige lezers in Suriname en in de Caraïben.
Heldere taal over Chavisme en Anti-Chavisme
In Venezuela zijn de meeste van de reformistische partijen en groepen die actief zijn in links, zowel parlementair als buitenparlementair, samen met degenen die zichzelf omschrijven als centrum-links en de ‘linker’-vleugels van de conservatieve en rechtse partijen, het eens met het idee dat het land een echte ‘Bolivariaanse revolutie’ heeft doorgemaakt, die – met de woorden van zijn ‘grote leider’ – de vlag van het “21ste eeuwse socialisme” heeft gehesen. Buiten het land zijn talrijke groepen, bewegingen en partijen met spoed “de mars van de verandering” te hulp gesneld, die begonnen in Venezuela, zich waarschijnlijk zou uitbreiden naar Ecuador, Bolivia, Argentinië, Brazilië, Uruguay, Paraguay, Nicaragua, Honduras en El Salvador, en die zich zou verbinden met de oude stalinisten in Cuba.
Als gevolg van de diplomatieke druk van de Verenigde Staten en in de nasleep van de verwoestende gevolgen van de kapitalistische crisis hebben de reformistische stromingen in Argentinië, Paraguay, Honduras en (denken we) in Brazilië, nu de regeringscontrole in deze landen verloren, nadat ze in de afgelopen jaren geprofiteerd hebben van de accumulatie van kapitaal vooral uit China, maar ook uit Rusland en andere landen.
Het feit is, meer nog dan in Cuba, China en Rusland, dat de “Bolivariaanse revolutie” een totale farce is, en dat haar programma helemaal niets te maken heeft met het socialisme, zelfs als we dag in dag uit het idee ingepompt krijgen hoezeer ze het tegendeel is van “rechts”.
In Venezuela bestaat slechts staatskapitalisme. Zelfs voordat het Chavisme aan de macht kwam was Venezuela gebaseerd op staatskapitalisme, afhankelijk van de olie-inkomsten. Maar het Chavisme beweert dat het deze inkomsten in het voordeel van het volk gebruikt. In werkelijkheid bestaat het enige nieuwe uit zijn vermogen om de massa’s te drogeren met het geloof in de democratie, met het zoeken naar roem, het meeslepen van de bevolking in de illusie dat de regering de belangen van de armen vertegenwoordigt. Het Chavisme was de politieke oplossing voor de economische crisis in de jaren ’80 en ’90, waardoor de nationale bourgeoisie en het buitenlandse imperialisme in staat waren om de kapitalistische uitbuiting in stand te houden met sociale vrede.
De Venezolaanse bourgeoisie leerde uit de ervaringen van degenen die Cuba regeren, dezelfde leugen te verspreiden, namelijk dat de economische crisis slechts het resultaat is van de economische oorlog van enkele “anti-patriottische” ondernemers, van “rechtse” partijen, en van het imperialisme. Dat is precies wat ze willen dat mensen in Argentinië, Brazilië, Bolivia ook geloven.
Een pad naar het socialisme?
Nee, dat is het niet. De ontwikkeling van de Venezolaanse economie is in elk opzicht kapitalistisch. Ondernemingen, zowel de particuliere als de staatsbedrijven, produceren waren op basis van de uitbuiting van loonarbeid. De mogelijkheid van toegang tot diensten en het verkrijgen van de producten is gekoppeld aan geld, zelfs wanneer de staat rechtstreeks betrokken is bij de distributie.
Een strijd tegen de bourgeoisie?
Nee, dat is het niet. Ondanks de demagogische, hoogdravende toespraken van de Chavistische leiders tegen ‘de burgerij’, is de regering er altijd in geslaagd om ervoor te zorgen dat de omstandigheden zodanig zijn dat bankiers, industriëlen en handelaren zich hoge winstmarges kunnen blijven toeeigenen. Door het opleggen van een cocktail van maatregelen in de stijl van Keynes, Roosevelts New Deal, liberalisme, corporatisme en fascisme, heeft het Chavisme de olie-winsten overgedragen aan de bourgeoisie.
Staatsaankopen, zogenaamd “sociaal” of “socialistisch”, hebben nationale en multinationale ondernemingen (uit Cuba, Argentinië, Uruguay, Nicaragua, Brazilie, China, Rusland, Portugal, Amerika, etc.) in staat gesteld om toegang te krijgen tot consumenten die eerder buiten hun bereik bleven. De slecht betaalde bevolking van Venezuela is big business geworden voor voedsel, medicijnen, mobiele telefoons, witgoed, auto’s, gezondheidszorg, sociale woningen, etc, etc.
Maar deze belangrijke markt wordt nu bedreigd door de daling van de olieprijzen.
Dit verklaart de lancering van de “Grote Opdracht” voor “zelfvoorziening” [“sovranita’ alimentare”] die wordt aangeprezen onder de valse merknaam “socialistische handel”. Dit betekent het organiseren van de bewoners van de verschillende wijken in Plaatselijke Comités voor het in werking treden van Levering en Productie (CLAP), met als taak het verspreiden, tegen door de regering vastgestelde prijzen, van voeding en producten voor persoonlijke hygiëne waarvan tekorten bestaan, afkomstig uit diverse bedrijven. Deze demagogische mobilisatie heeft de dubbele functie om de regering in staat te stellen wat bij elkaar te schrapen als compensatie voor de verminderde olie-inkomsten, en tegelijkertijd om de kapitalistische regie te behouden over het leeghalen van zijn pakhuizen. Dit alles dient tevens om de massa’s te paaien, die in toenemende mate ontevreden zijn over de voedselprijzen en de hoge kosten van levensonderhoud.
Lokale verkiezingen, het referendum (als het daadwerkelijk plaatsvindt) en de presidentsverkiezingen naderen snel. Het unieke vermogen van deze opportunisten ligt in het combineren van populistische kleinzielige politieke koehandel, door het manipuleren van de massamedia, met de garantie dat de bevolking een minimum aan waren blijft ontvangen, terwijl ze tegelijkertijd de winstmarges van de nationale kapitalistische productie en de multinationals garanderen.
Maar ondanks de presentatie van de CLAPs als “alternatief voor het kapitalisme” vormen zich lange rijen voor de winkels en worden waren verkocht tegen woekerprijzen. Ook hebben op grote schaal rellen en plunderingen plaatsgevonden.
Ook kunnen de CLAPs niet voorkomen verstrikt te raken in het web van corruptie en voortdurende fractiestrijd binnen de Chavistische beweging en de regeringspartij. Dit wordt door de media geminimaliseerd en verdraaid tot een argument voor een verkiezingsstrijd tussen de aanhangers van Chavez en de oppositie.
Telkens als een nationale of multinationale onderneming in crisis raakt, sluit of dreigt te sluiten, grijpt de regering in met financiële steun, of overname van failliete bedrijven, met “onteigeningen”, die de kapitalisten in staat stelt om bedrijven van de markt te halen die niet meer kunnen concurreren, terwijl ze een overeenkomstige compensatie van de staat ontvangen. Soms wordt een demagogische “arbeiderscontrole” uitgeroepen. Ondertussen zet de burgerlijke regering een socialistisch masker op, maar in feite betekent het verstrekken van financiële steun het bestendigen van de kapitalistische uitbuiting, en het overnemen van de last van de failliete bedrijven van de schouders van de bourgeoisie.
Inmiddels is er een grotere militaire aanwezigheid op bijna elk gebied van regeringsbeleid. Dat verhindert niet dat een nieuwe maffia de corrupte ambtenaren van de Vierde Republiek heeft vervangen: militairen en burgers die zichzelf ondanks de verscherping van de economische crisis van zonsopgang tot zonsondergang verrijken.
Anti-imperialisme?
Nee, dat is het niet. Het geheel van het Chavistisch economisch beleid is gericht op het aantrekken van buitenlandse investeringen, met vergemakkelijkte uitbuiting tegen gunstige voorwaarden en gegarandeerde winst voor de multinationals. En hoewel ze China en Rusland als ‘socialistisch’ en ‘progressief noemen, is hun strijd tegen de Noord-Amerikaanse regering slechts verbaal, en gaat de oliehandel onverminderd verder.
Regeren ze in het belang van de arbeiders?
Nee, dat doen ze niet. De Chavistische burgerlijke regering is bezig met het “moderniseren” van de bestaande wetten door allerlei soorten protesten van arbeiders te herdefiniëren als gewone misdaden, die onder het strafrecht vallen. Bovendien heeft de regering een verbod op demonstraties en protesten afgekondigd in een aantal als “veiligheidszones” aangeduide stedelijke en industriële gebieden. Hoewel het regime ongetwijfeld de vakbonden overheerst, die de arbeidersstrijd ontregelen door samen te werken met de bazen, wordt de lijst van gearresteerde en in staat van beschuldiging gestelde vakbondsleden steeds langer. In plaats van de door de regering beloofde verlaging van de arbeidsduur, is de arbeidsdag in werkelijkheid geïntensiveerd en verlengd. Alleen al in het kader van de wet zijn volledige stakingen onmogelijk gemaakt door de eis dat een minimale dienstverlening dient te worden gehandhaafd. Daarnaast is er een scala aan activiteiten die zijn geclassificeerd als “essentieel” en waar het om die reden verboden is om te staken. De Chavisten, die voortdurend het voorwendsel van imperialistische “dreiging” en de dreiging van een militaire coup gebruiken om te dreigen met het gebruik van geweld tegen de arbeidersstrijd, passen ook daadwerkelijk geweld toe, zoals altijd in samenwerking met de vakbondsbazen en -organisaties.
Het doel van de loonpolitiek van de regering, waarbij loonstijgingen bij presidentieel decreet worden vastgesteld, die parallel lopen aan het uitstellen van het tekenen van c.a.o.’s, en met medeplichtigheid van de vakbonden, is niet om de levensstandaard van de arbeiders te verbeteren, maar om met een minimum levensstandaard het hoofd te bieden tegen mobilisatie van de arbeidersklasse. De burgerlijke regering verhoogt jaarlijks het nominale minimumloon, maar de onderliggende tendens is die van een voortdurende verlaging van de reële lonen.
Onder het kapitalisme is geen ‘arbeiders’-regering mogelijk; het is gewoon een valstrik van de opportunisten. De enige mogelijke arbeidersregering is de dictatuur van het proletariaat, die alleen kan voortvloeien uit de gewelddadige opstand van de arbeidersklasse onder leiding van de communistische partij. Haar taak zal zijn om de opstand tot een einde te brengen door het vestigen van de heerschappij van de proletarische klasse en het leiden van de socialistische omvorming naar een samenleving zonder klassen, zonder privé-bezit, zonder waren, zonder geld, zonder staten, zonder bazen.
Een strijd tussen kapitalisme en socialisme?
Nee, dat is het niet. De strijd tussen de aanhangers van Chavez in de regering en de rechtse oppositie is niet die tussen kapitalisme en socialisme, ondanks alle gewauwel in de propagandacampagnes van deze twee bendes van politieke speculanten. Ze vechten slechts voor de controle over de regering met het oog op het behartigen van de belangen van de bourgeoisie. Deze strijd weerspiegelt de tegenstellingen binnen de bourgeoisie en tussen verschillende imperialistische machten ten aanzien van de controle over het land en zijn olie-inkomsten.
Niets nieuws onder de zon
Door te beweren dat de burgerlijke republiek communistisch zou zijn, door het handhaven van de kapitalistische productieverhoudingen, door de pogingen zich te verbergen achter een revolutionaire fraseologie met contrarevolutionaire termen (“socialistische vaderland”, “socialistische markteconomie”,”socialistische vorm”, etc.), biedt de zogenaamde “Venezolaanse revolutie” niets aan de werkende massa wat opportunisten in andere delen van de wereld niet al eerder hebben aangeboden.
De internationale kapitalistische crisis vervolgt zijn koers, vergroot de tegenstellingen tussen proletariaat en bourgeoisie. De arbeidersklasse zal gedwongen zijn om de klassenstrijd hervatten door op een lijn te gaan staan met zijn partij, de internationale communistische partij, door het breken met de vakbonden van het regime, door zich te verzetten tegen een beroep op de landsverdediging, en door de afwijzing van elk vals socialisme, dat probeert de bourgeoisie en haar kapitalistische regime nieuw leven in te blazen.
-.-
Vertaald door F.K.
Dit artikel mag in zijn geheel worden overgenomen met vermelding van de bron:
https://arbeidersstemmen.wordpress.com/2017/01/03/venezuela-heldere-taal-over-chavisme-en-anti-chavisme/
arbeidersstemmen 