Vervolg op Zonder partij geen proletarische revolutie? en Het doel van deelname aan de klassestrijd.
Op Red Marx Forum stelt Broletariat de vraag hoe vakbonden mechanisch omgevormd werden van organen van de strijd binnen het kapitalisme in bemiddelaars tussen klassen.
Broletariat lijkt daarbij een intern proces te veronderstellen, zoals bureaucratisering. Natuurlijk is bureaucratisering een aspect van de verandering die heeft plaatsgevonden. Het is duidelijk dat er een verschuiving van de macht is geweest van de massa’s (vergaderingen of congressen) van de leden naar de minderheden van de besturen en betaalde functionarissen.
Vakbonden van organisaties van arbeidersstrijd naar staatsorganen
Maar we moeten niet vergeten dat op het einde van de 19e eeuw de situatie veranderde. Tot dan opereerde de vakbond in een omgeving waarin succes van stakingsbewegingen afhankelijk was van gecentraliseerde kennis van de positie van betrekkelijk kleine ondernemingen in onderlinge concurrentie. Een slimme centrale leiding besloot welke werkgevers onder druk konden worden gezet door selectieve stakingen. Dit bracht met zich mee dat de vakbonden gecentraliseerde organisaties waren, afhankelijk van besluitvorming door een minderheid van de leiders.
Wanneer aan het einde van de 19e eeuw de situatie van verspreide, van elkaar geïsoleerde en relatief kleine ondernemingen veranderde in een omgeving waarin het bedrijfsleven werd gedomineerd door grote ondernemingen, door het financiële kapitaal, de staat en werkgeversorganisatie, begon de centrale leiding van de vakbeweging zich aan te passen aan deze veranderde realiteit van het kapitalisme door een beleid ten gunste van de integratie in de staat.
Broletariat onderscheidt terecht een tussen bemiddeling tussen de klassen in het voordeel van het kapitaal of in die ten gunste van de arbeid. Het punt is echter dat dit andere resultaat een antwoord is van de bestaande orde op de krachtsverhoudingen tussen de klassen als gevolg van de klassenstrijd. Wanneer het proletariaat genoeg krachten ontwikkelt, zal het orgaan dat als functie heeft om kapitaal en loonarbeid te laten voortbestaan – de staat – zorgen voor een aantal tijdelijke concessies aan de arbeiders. En andersom. Als we zien dat de vakbonden dit gedrag vertonen vanaf het einde van de 19e eeuw, en als we weten wat de staat is, en hoe deze werkt, dan zien we dat de vakbonden staatsorganen zijn geworden. Dit werd glashelder tijdens de Eerste Wereldoorlog toen de meeste vakbonden door alle staten werden erkend als hoeders van de binnenlandse vrede.
Laten we terugkeren naar het oorspronkelijke onderwerp van deze discussie: moeten communisten actief zijn op hun werkplek? Ik heb op deze vraag eerder al positief beantwoord. En ik heb toegevoegd dat wanneer dat nodig is door de situatie, communisten tussenkomen in vakbondsbijeenkomsten. Ik hou niet van de term ‘tussenkomst’ of ‘interventie’, maar in het geval dat communisten deelnemen aan een bijeenkomst met werknemers, moeten ze duidelijk aan hun collega’s het klasseverschil uitleggen tussen wat de vakbond voorstelt en wat de arbeiders kunnen doen.
Bedrijfsorganisatie en werklozenorganisatie
Dit is heel wat anders dan deelnemen aan een dergelijke bijeenkomst als deel van een vakbond – een staatsorgaan dat bemiddelt tussen de klassen met het doel het behouden van arbeidsvrede en het ontsporen van onrust onder de arbeiders.
Om deze reden, zijn communisten wanneer en waar mogelijk niet alleen permanent georganiseerd als minderheid op basis van gedeelde politieke standpunten, inclusief hun positie over de grote lijnen van de ontwikkeling naar het communisme, uitgaande van een succesvolle proletarische revolutie. Waar en wanneer mogelijk moeten communisten ook werken voor de permanente organisatie van de minderheid van de weinige arbeiders die zijn overtuigd van de noodzaak om de arbeidersstrijd te verdedigen tegen aanvallen van de staat en al haar organen (waaronder vakbonden en links-burgerlijke partijen) en op de voorbereiding van de uitbreiding van de strijd die aanleiding zal geven tot de vorming van arbeidersraden die uiteindelijk de burgerlijke staat zullen vernietigen. De organisatie van een minderheid van klassenbewuste arbeiders op het werk heet ‘bedrijfsorganisatie’. Die van werklozen, studerende of gepensioneerde arbeiders, zal worden ‘werklozen- organisatie’ worden genoemd, zoals bepleit door de Groepen van Internationale Communisten in Nederland in de jaren 1920 en 1930. In de Duitse Revolutie lagen deze organisaties aan de oorsprong van de Arbeiterräte in de zin dat zij als bewuste minderheden de oprichting daarvan en hun klasse-autonomie tegen alle organen van de staat hadden gepropageerd. Niet verrassend werden veel van hun leden verkozen in de raden, vooral als ze bij hun collega’s bekend waren als communisten, georganiseerd in Spartacus, later KPD (S) en KAPD. De Italiaanse Linkerzijde had een soortgelijke manier van organiseren.
Tot zo ver over de twee soorten organisaties van bewuste minderheden die een min of meer permanente organisatorisch bestaan kunnen hebben. Deze minderheid vervullen een functie ten opzichte van de klasse als geheel.
Het proletariaat heeft meer dan een eeuw laten zien dat het niet in staat is buiten perioden van open strijd weerstand te bieden tegen de druk van het kapitaal en de staat tegen zijn massa-organisaties: de algemene vergaderingen, verkozen en herroepbaar comités, en de centralisatie in raden. Ik denk dat de poging om deze situatie te corrigeren door activiteit in vakbonden, “het veranderen van hun menselijke architectuur”, zoals Broletariat voorstelt, voortkomt uit een gebrek aan inzicht in de veranderingen die het kapitalisme nu al meer dan een eeuw geleden onderging.
Fredo Corvo, 18-4-2017.
Zie voor meer Massa- en minderheidsorganisatie.
Dit artikel mag volledig worden overgenomen bij vermelding van de bron:
https://arbeidersstemmen.wordpress.com/2017/04/18/organisatie-van-radencommunisten-op-de-werkplek-en-als-werklozen/
arbeidersstemmen 