Uit het blad “Revolution or war“ vertalen we het volgende interessante artikel over de situatie in Frankrijk, die volgens deze groep model zou staan voor die in de hele wereld.
In het daaropvolgende commentaar volgt een kritiek op het idee in het artikel dat de burgerlijke klasse … de analyses van het artikel deelt.
Tenslotte vindt de lezer de aankondiging van een discussiebijeenkomst.
Alleen door het kapitalisme te vernietigen, kan het internationale proletariaat crisis en oorlog tegenhouden
De opeenvolging van ongeëvenaarde gebeurtenissen en allerlei omwentelingen die de kapitalistische wereld sinds de Charlie Hebdo aanslagen in Parijs in januari 2015 dooreen schudden (om een willekeurige een begrenzing in de tijd te geven), is de uitdrukking van de tegenstellingen van kapitalisme en de impasse waarin dit de gehele mensheid brengt. En meer direct is ze het product van de economische crisis van 2008 en het onvermogen van het wereldwijde kapitalisme om zelfs maar een tijdelijk antwoord te geven dat “de economische machine echt op gang zou kunnen brengen”. Al deze tegenstellingen leiden onvermijdelijk tot de algemene imperialistische oorlog als hun voortgang niet wordt opgehouden door de revolutionaire strijd van het internationale proletariaat. Deze tegenstellingen drijven elke dag een beetje meer de verschillende heersende klassen tot een wanhopige en steeds meer verwoede strijd om hun economische en imperialistische belangen te verdedigen tegen hun rivalen en tegen hun eigen proletariaat. Crisis en oorlog doen zich nu tegelijkertijd voor, voeden elkaar zodanig dat het internationale proletariaat nu net zo rechtstreeks de prijs moet betalen in een achteruitgang van levens- en arbeidsomstandigheden, zowel voor de kapitalistische crisis als voor de imperialistische oorlogsvoorbereidingen – wanneer het niet al direct fysiek de gevolgen daarvan voelt.
Met uitzondering van een ‘ongeval’, wat Engels een “toevalligheid” noemde (*) en aangezien de revolutionaire theorie van het proletariaat zich niet verzet tegen de historische wetmatigheden die de klassenmaatschappijen beheersen – verre van dat – is het kapitalisme niet in staat om een veralgemeende imperialistische oorlog te ontketenen. Niet alleen omdat een polarisatie in twee antagonistisch tegenover elkaar staande imperialistische blokken nog niet heeft plaatsgevonden (, maar vooral omdat het internationale proletariaat, hoe passief en verzwakt het ook is, en hoe gedesoriënteerd het ook is op politiek en ideologisch vlak, tot nu toe niet één of andere oorlogsideologie aanhangt, zoals het anti-fascisme in de jaren dertig.
Natuurlijk is er altijd een ‘ongeval’ mogelijk. Noord-Korea’s raketlanceringen en nucleaire tests, en de Amerikaanse reacties en bedreigingen, evenals breder gezien de militaire “incidenten” in de Chinese Zee, vormen een echt gevaar dat laten zien dat het kapitalisme oorlog is, zoals Lenin zei. De risico’s van een afglijden in een militaire conflict tussen Noord-Korea en de Verenigde Staten, zijn slechts het resultaat van imperialistische tegenstellingen in de regio, vooral tussen China en de VS. De “paranoia” van Kim Jong-un en het “narcisme” van Trump, deze toevalligheden zijn niet het resultaat van hun veronderstelde waanzin, maar het product (en een verzwarende factor) van het niveau dat de tegenstellingen van het kapitalisme hebben bereikt. Niettemin is een afglijden naar oorlog niet de meest waarschijnlijke mogelijkheid. Een militaire, of zelfs nucleaire confrontatie, uitgaande van Korea, met de bloedige en ongekend dramatische gevolgen die dit zou hebben, zou alle heersende klassen in een historisch zwakke positie ten opzichte van de rest van de wereldbevolking en met name tegenover de revolutionaire klasse brengen, omdat deze niet “verslagen” is. Het zou op een plotselinge en brute wijze onthullen welke de nog meer barbaarse toekomst van het kapitalisme is en de absolute noodzaak om het te vernietigen. Toch, zelfs rond de “onvoorspelbare” Trump, zien we dat de fracties van de bourgeoisie “nadenken” en proberen hun controle over gebeurtenissen te behouden waarvan de dynamiek hen ontgaat.
Om de weg naar veralgemeende oorlog “in zijn beste belang” te openen, moet het kapitalisme zijn aanvallen tegen het proletariaat verdubbelen, niet alleen economisch, maar ook politiek, om het een bloedige historische nederlaag op te leggen. Want alleen het internationale proletariaat, als een tegelijkertijd uitgebuite en revolutionaire klasse, kan het kapitalisme verslaan. In die zin betekent de ingrijpende verbouwing van het traditionele Franse burgerlijke politiek apparaat, die plaatsvond met de verkiezing van Macron, op de eerste plaats een direct tegen de arbeiders gerichte opstelling van de burgerlijke politieke krachten. Het hoogtepunt van deze omwenteling ligt in feite op de betekenis van een nieuw zogenaamde ‘radicaal’ links rond Mélenchon en La France Insoumise. Mélenchon beperkt zich niet tot het burgerlijke democratische terrein, zoals de opposities tegen Trump en tegen het racisme (en andere “anti-fascismes”) in de Verenigde Staten. Mélenchon plaatst zich direct op het sociale terrein, dat van de arbeidersstrijd, “tegen de sociale staatsgreep” van de regering. Daarmee probeert hij bij voorbaat het terrein waarop de arbeiders zullen reageren af te bakenen en af te sluiten, ter verdediging van de “Sociale Republiek”, zo zegt hij. Zo saboteert hij de reacties van de arbeiders “van binnenuit”, zij aan zij met de vakbonden. Er is geen twijfel dat dit model elders gecopieerd zal worden, Die Linke, Podemos, Democratic Socialists for America, etc.
Het is tegen deze linkse politieke krachten met ‘radicale’ taal, op deze frontlinie dat de politieke klassenconfrontaties zich in eerste instantie zullen afspelen, confrontaties die de bourgeoisie voorbereidt en die ze zal provoceren, en al provoceert. De klassenstrijd is vooral een politieke strijd waarin de voorhoede waarvan de meest strijdbare minderheden van proletariërs en van communistische minderheden zich vastberaden moeten opstellen.
5 september 2017,
Door F.K. vertaald uit het Frans: Le capitalisme c’est la crise et la guerre, seul le prolétariat international peut s’y opposer en détruisant le capitalisme.
(*) Zie de brief aan Borgius in Friedrich Engels (1890): Brieven over de materialistische geschiedenisopvatting of: blz. 52 e.v. in het bundeltje “Brieven over het historisch materialisme”, uitgeverij Pegasus, Amsterdam 1978.
(i) Woordelijk: “omdat de imperialistische polarisaties nog niet zijn bepaald”. Waaronder we geneigd zijn te verstaan: omdat de polarisatie van de wereld in twee antagonistische imperialistische blokken nog niet heeft plaatsgevonden of is voltooid, nvdr.
Commentaar
Revolution or war beroept zich vastberaden op een tekst van de oude Engels om aan te tonen dat volgens het historisch materialisme de noodzaak zich in de geschiedenis doorzet ondanks, of beter gezegd, door allerlei toevalligheden. In dit verband is het van belang op er op te wijzen dat er de huidige situatie geen mechanisch verband bestaat tussen ‘noodzaak’ en geschiedenis, niet bij de heersende klasse, noch bij de arbeidersklasse. Anton Pannekoek heeft er op gewezen (zie fragment op de pagina Historisch materialisme) dat dit zo lijkt als men terugkijkt in de geschiedenis, maar dat we in de tegenwoordige tijd tegenover een situatie staan waarin nieuwe werkelijkheden nog maar net begonnen zijn in te werken op de menselijke geest.
Daarbij mogen we ook niet vergeten dat we ons nu in een historisch unieke situatie bevinden, namelijk – zoals het artikel terecht opmerkt – één waarin de revolutionaire klasse voor het eerst in de geschiedenis tevens uitgebuite klasse is. De arbeidersklasse kan niet zoals voor haar de kapitalistenklasse op basis van reeds bestaande economische verhoudingen (bezitters die hun waren ruilen op de markt) een politieke ideologie (het liberalisme en de burgerlijke democratie) ontwikkelen die de simpele afspiegeling (om een woord van Lenin te gebruiken) is van deze burgerlijke productieverhoudingen en die ze ook in de staat, en in de relatie tussen staat en maatschappij, wilde doen gelden. De arbeidersklasse ontwikkelt pas in de strijd ter verdediging van haar levenspeil en arbeidsvoorwaarden op massaniveau het inzicht dat zij de hele maatschappij moet omwentelen, niet via de staat, maar door haar eigen zelfstandige en revolutionair-demokratische massa-organisatie, de arbeidersraden.
De uitbuitende klasse, het kapitaal, heeft zichzelf al 100 jaar historisch overleefd, maar de arbeidersklasse die de toekomst van de mensheid potentieel in zich draagt, heeft nog niet de weg gevonden naar een geslaagde wereldrevolutie. Deze historische impasse drijft het kapitaal inderdaad zoals het artikel stelt tot wanhoop. Deze wanhoop is ten overvloede bewezen door twee allesvernietigende en allesbehalve ‘rationele’ wereldoorlogen, tijdens de Koude Oorlog door talloze hete oorlogen in de ‘Derde Wereld’, sinds de implosie van de ‘Sovjet’ Unie door het uiteenvallen van zowel het Russische als het Amerikaanse Blok, door het instorten van staten, door het voortdurend ontstaan van nieuwe bondgenootschappen in de hand over hand toenemende imperialistische oorlogen. Het getuigt niet inzicht in de situatie sinds de jaren 1990 dat het artikel de vorming van nieuwe imperialistische blokken als voorwaarde voor ‘veralgemeende oorlog’ beschouwt. De ‘veralgemeende oorlog’ is er al, en hij wordt alleen maar erger. In die zin kunnen we inderdaad zeggen dat het toeval of ongeluk dat een man als Trump president van de Verenigde Staten is geworden een uitdrukking is van de noodzaak van oorlog tot elke prijs, zelfs die van totale vernietiging. De hoop die het artikel stelt op de omgeving van Trump, die zou ‘nadenken’ en willen ‘controleren’, dat wil zeggen de generaals die hij in zijn staf heeft opgenomen, gaat voorbij aan het feit dat de president geheel eigenmachtig een beslissing tot inzet van kernwapens kan nemen.
Het artikel maakt de indruk heen en weer te zwenken tussen wanhoop over het uiterst lage niveau van de arbeidersstrijd wereldwijd, tegelijk een overschatting van de arbeidersstrijd in Frankrijk, en zelfs een soort van hoop dat een voortijdige algemene oorlog de arbeidersklasse tot inzicht in de noodzaak van vernietiging van het kapitalisme zal brengen. Tevens put het artikel hoop uit het valse idee dat de bourgeoisie net als de auteur van het artikel denkt dat zij eerst de arbeidersklasse fysiek moet verslaan voordat zij een ‘veralgemeende oorlog’ kan beginnen. Dit idee is gebaseerd op een oude werkelijkheid, de periode tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog, waarin de heersende klasse eerst grondig moest afrekenen met de revolutionaire arbeidersstrijd die een einde had gemaakt aan de Eerste Wereldoorlog: de revolutie in Rusland, in Hongarije, in Duitsland en revolutionaire woelingen in Italië. Daarbij werd door de heersende klasse niet alleen gebruik gemaakt van grof geweld, maar ook van diverse ideologieën: de democratie, het fascisme of nationaal-socialisme en twee ideologieën die voortkwamen uit de arbeidersbeweging in de reformistische periode van het kapitalisme: de sociaal-democratie en het leninisme-stalinisme.
De revolutionaire arbeidersstrijd van 1917-1923 is echter al lang voorbij, ondanks dat het leek alsof deze zou heropleven in de periode van eind jaren 1960 tot in de jaren 1970. Behalve de democratie, zijn de oude ideologieën uitgewerkt; van sociaal-democratie, fascisme en stalinisme willen arbeiders over het algemeen niets weten. In plaats daarvan beheerst het kapitaal de arbeidersklasse met zijn eigen levenshouding, het individualisme en de strijd van allen tegen allen, en nieuwe populistische ideologieen vinden aanhang onder arbeiders, zoals vreemdelingenhaat, anti-politiek en nationalisme. De overgrote meerderheid van de arbeiders denkt helemaal geen arbeider te zijn. Arbeidersklasse, zo denkt men, is iets van het verleden en de toekomst is … ongewis.
Met de nieuwe werkelijkheid, het verplaatsen van grote delen van de industrie van Noord-Amerika en Europa naar China en India, heeft ook het industriële proletariaat zich verplaatst naar Azië. Dit deel van de internationale arbeidersklasse vertoont in uitbarstingen een grote strijdbaarheid en baseert – afgezien van zijn positie als loonarbeiders – zijn bewustzijn op geheel andere omstandigheden dan die van Amerika en Europa. Hoe het zal reageren op een grote oorlog in Azië, kan niemand voorspellen. Revolution or war lijkt echter geen rekening te houden met de wereldwijde verschuivingen van de industrie, en de gevolgen daarvan voor wat vroeger de kern van de internationale arbeidersklasse was (Europa en Noord-Amerika). Het lijkt ook een teken aan de wand dat het artikel in opmerkingen over de Verenigde Staten voorbij gaat aan het onderscheid tussen de bewegingen tegen Trump en het ultrarechtse vuil dat hij naar boven heeft gebracht en die organisaties die deze bewegingen proberen een links-burgerlijke wending te geven. De Verenigde Staten hebben een andere geschiedenis dan Europa (ontstaan als slavenhoudersstaat, geen wereldoorlogen en geen proletarische revoluties op hun grondgebied) die niet alleen in het denken, maar daardoor ook in de klassenverhoudingen doorspeelt in discriminatie, repressie en verdeling van het proletariaat. Met de traditionle massawerkloosheid onder Afroamerikaanse arbeiders en de recente massawerkloosheid onder alle delen van het proletariaat in de V.S. vormt de straat en niet het bedrijf het sociale terrein waar wordt gestreden tegen de staat en zijn aanhangstels. Daarom kunnen op Europese historische werkelijkheiden gebaseerde linkscommunistische theorieën niet klakkeloos op de VS worden geprojecteerd.
Fredo Corvo, 29 september 2017
Discussiebijeenkomst
“De verkiezingen, links, populisme en nieuwe regeringen“
In Duitsland een soortgelijk verlies als in Nederland van de regerende partijen, CDU en vooral de linkse SPD, ten gunste van o.a. de populistische AfD, die het tot derde partij in Duitsland brengt. In Sachsen zelfs tot grootste partij. De SPD gaat in de oppositie en de CDU/CSU lijkt slechts de mogelijkheid te resten van een ‘Jamaica’-regering met Groenen en de liberale FDP … “met Kerstmis” (Merkel).
In Nederland betaalde de PvdA deelname aan de regering met een nederlaag forser dan die van de Duitse SPD, waarna de partij in de oppositie gaat. Ondanks zware verliezen probeert de VVD een coalitie te vormen met D66 en CDA plus Groen Links, daarna met de ChristenUnie. De formatie duurt inmiddels een half jaar.
Groot-Brittannië lijkt van misrekening naar misrekening te lopen, zowel het Brexit-referendum en de parlementsverkiezingen liepen anders dan gedacht: Labour lijkt de wind echter mee te hebben.
In de Verenigde Staten neemt een populistische clown met een persoonlijkheidsstoornis de macht over in de Republikeinse Partij en wint het presidentschap door de linkse Democraten te verslaan. Wat te denken van de bewegingen tegen Trump?
In Frankrijk heeft de afgelopen regeerperiode de Socialistische Partij van Hollande voorlopig alle geloofwaardigheid verloren. Macron weet echter een nieuwe politieke beweging uit de grond te stampen die het populistische Front National uitschakelt en eenmaal aan de regering de ‘hervorming’ van de arbeidswet doordrijft. Wat te denken van Mélenchon die beweert het verzet tegen de ‘hervormingen’ voort te zetten?
In deze wirwar van overeenkomsten en verschillen tussen meerdere hooggeïndustrialiseerde landen met een parlementaire democratie duiken vragen op als:
- Waarom weet het populisme tegen de belangen van de heersende klasse in soms een overwinning te behalen (Brexit en Trump als president) en kan het populisme in andere gevallen de toegang tot de regeringsmacht worden geweigerd (Frankrijk, Nederland, Duitsland)?
- Wat is de functie van het populisme binnen het politieke systeem van het kapitaal? Staat het fascisme voor de deur?
- Wat betekent het dat links in belangrijke landen in de oppositie gaat voor de kansen op een neo-keynesiaans beleid in de toekomst en het behoud van de democratie en arbeidsrust?
- Betekent het verlies van vertrouwen in de politiek en soms het verlies aan politieke controle over verkiezingen dat de burgerlijke klasse haar greep op de maatschappij aan het verliezen is?
Arbeidersstemmen verbeeldt zich niet een eensluidend antwoord op deze vragen te kunnen geven. In de afgelopen periode heeft dit blog wel vele artikelen vertaald van internationalistische organisaties buiten Nederland of zelf geschreven. Op zaterdagmiddag 28 oktober 2017 organiseert Arbeidersstemmen voor haar lezers een discussiebijeenkomst over de verkiezingen, links, populisme en nieuwe regeringen. Wil je uitgenodigd worden om deel te nemen, mail dan uiterlijk 21 oktober naar FredoCorvo@gmail.com. De plaats van bijeenkomst (stad Utrecht) wordt per mail bekend gemaakt. Wil je je voorbereiden, vindt dan via de hyperlinks hierboven per land telkens een artikel (uit meerdere).
Overname van inhoud van deze pagina is toegestaan met verrmelding van de bron:
https://arbeidersstemmen.wordpress.com/2017/09/29/kapitalisme-is-crisis-en-oorlog/#more-10497
arbeidersstemmen 