Onlangs is op het web A Free Retriever’s Digest verschenen. Wie zich aanmeldt ontvangt elke twee maanden per e-mail de PDF-uitgave van Digest met daarin een selectie van actuele artikelen uit het internationalistische milieu en theoretisch-historische documenten, vaak voor het eerst in Engelse vertaling. Daarnaast bevat elke aflevering een uitnodiging ter discussie over een bepaald thema, met verwijzing naar daarover verschenen artikelen. Sommige artikelen kunnen op de website door lezers van commentaar worden voorzien. De E-mail versie bevat verder een uiterst nuttige attendering op geselecteerde titels van in de afgelopen periode verschenen nieuws en artikelen.
Een blik op de actuele homepage geeft een indruk van de breedte van de meestal integraal geplaatste artikelen, van een overzicht van de actuele arbeidersstrijd en de perspectieven daarvan, tot een kritiek uit 1948 op het leninisme, van een bijdrage over de impact van de Russische Revolutie op het Duitsland van 1914-1918 tot een artikel over de Turkse invasie in Noord-Syrië. De invalshoeken bestrijken het terrein van de Duits-Hollandse tot de Italiaanse Communistische Linkerzijde en in bredere zin dat van proletarisch-internationalistische groepen die zich baseren op bijvoorbeeld op de Spaanse Linkerzijde rond De Munis (Nuevo Curso) of het Amerikaanse marxistisch-humanisme.
Een dergelijk naast elkaar verschijnen van soms sterk uiteenlopende oriëntaties is in de huidige periode uniek voor het proletarisch-internationalistische milieu. We zouden terug moeten naar het ruimhartige redactiebeleid van theoretisch-wetenschappelijke bladen zoals De Nieuwe Tijd (1893-1921) en Die Neue Zeit (1883 – 1923), die aan meerdere standpunten binnen de sociaal-democratie ruimte boden. Of naar de diverse en soms maar kort verschijnende bladen waarin de internationalistisch gebleven linkerzijde van de sociaal-democratie tijdens en vlak na de Eerste Wereldoorlog zich herbezon op strategie en tactiek en op basis daarvan zocht naar de oprichting van een Derde Internationale. Dit niet om te beweren dat de Digest zich kan meten aan de diepgang van de bijdragen van b.v. Lenin, Radek, Luxemburg, Pannekoek in genoemde tijdschriften in het verleden. Daarvoor is de toestand van het huidige internationalistische milieu te slecht.
We hebben nu te maken met een uiterst verzwakt internationalistisch milieu. Slechts de organisaties die zich hebben aangesloten bij de International Communist Tendency en de marxistisch-humanistische organisaties in de VS, zijn nog in staat gebleken om naast theoretische verhandelingen met een zekere regelmaat hun analyses van de actuele klassenstrijd en de internationale situatie te publiceren. Daarnaast bestaat een hele waaier van groepen met uiteenlopende kwaliteiten op het gebied van analyse van de actualiteit, aan theoretisch vermogen en kennis van het marxisme en de geschiedenis van de arbeidersbeweging. De meeste van deze groepen baseren zich op analysekaders die na de revoluties in Rusland en Duitsland zijn ontwikkeld. Sommige vertonen academische tendenzen om op basis van meer recente ontwikkelingen aan theoretische vernieuwing te doen. De resultaten zijn twijfelachtig vanwege de burgerlijk-ideologische invloeden die uitgaan van elke academische omgeving, maar vooral vanwege een gebrek aan toetsing van al deze sterk uiteenlopende theorieën (dus ook de ‘historische’) aan de praktijk van de huidige klassenstrijd en aan de huidige tendenzen tot kapitalistische crisis en tot imperialistische oorlogen. Dit gebrek aan toetsing heeft historische oorzaken zoals de vernietiging van de organisatorische arbeidersbeweging en het isolement van de huidige marxistische minderheden ten opzichte van de arbeidersklasse. Dit isolement heeft alles te maken met het huidige lage niveau van de arbeidersstrijd, maar het is vaak ook zelf gekozen. Wat in ieder geval zelf gekozen is, is het gebrek aan discussie tussen de verschillende standpunten, zowel tussen groepen als binnen vele groepen, als we de verhalen mogen geloven.
Verschilpunten die voortkomen uit andere inschattingen van de revolutionaire arbeidersstrijd tussen 1905-1923 en van de periodes die daarop volgden, kunnen pas definitief worden overwonnen wanneer de arbeidersstrijd zijn vorige hoogtepunt overstijgt. Maar wie daarop wacht kan alleen geschiedenis achteraf beschrijven. Het internationale proletariaat kan opnieuw geschiedenis maken door zich de analyses vanuit deze onvermijdelijk verschillende visies eigen te maken en in zijn strijd te toetsen. Al deze onvermijdelijk historisch of ideologisch beperkte standpunten kunnen bijdragen aan vooruitwijzende tendenzen van de klassestrijd, niet slechts de monolitische waarheid van één partij.
Hopelijk zal de Digest ertoe bijdragen dat verschillende standpunten uit hun ‘bubbel’ stappen, elkaars bijdragen lezen, deze in elkaars media publiceren, met elkaar de discussie aangaan en waar mogelijk eindelijk met gezamenlijke stellingname naar buiten komen bij belangrijke gebeurtenissen.
Fredo Corvo, 10 april 2018.
Zie ook “From the 2nd to the 3rd Internationale – Three articles by Anton Pannekoek“. The New Review, New York, 1914-1916:
- The downfall of the International
- New tactics against war,
basis of a new International
The war of defense
Action against war - The Third Internationale
arbeidersstemmen 