
Door Nuevo Curso / 17 mei 2018
Zijn we op weg naar een polarisatie van het imperialistische conflict tussen de VS en Europa? Wat kan het betekenen wanneer de tendensen richting oorlog en chaos aantonen dat het kapitalisme een steeds meer gewelddadige bedreiging voor de hele mensheid vormt?
Dat is belangrijk. Zeer belangrijk. We weten dat alleen de zelfstandige reactie van de arbeiders een algemene oorlog kan stoppen. En we weten dat onze klasse van Jerada tot Teheran, van Parijs tot Charleston begint te ontwaken en opnieuw de grote vragen stelt die moeten worden beantwoord om tot een zelfstandig politiek subject te worden. Tijd, de tijden, zijn belangrijker voor ons dan ooit. En op dit moment lijken ze ons tegen te werken. Om die reden zijn het begrijpen van het perspectief en het inschatten van de wisselvalligheden van de gebeurtenissen belangrijker dan ooit.
Zijn we op weg naar een polarisatie van het imperialistische conflict tussen de VS en Europa?
1. De Amerikaanse opzegging van de nucleaire deal met Iran lijkt een doos van Pandora te hebben geopend: Mogherini, de “vrouw van het <GBVB>”, begreep onmiddellijk het belang voor Europa en zei dat de EU “haar veiligheidsbelangen en haar investeringen zou verdedigen.” En vanzelfsprekend is nog nooit eerder het ontwijken van Amerikaanse sancties tot een door de EU georganiseerde politiek uitgeroepen.
2. Merkel aarzelde niet om in het offensief gaan nadat de pers van het hele continent haar had bejubeld. In het geval van Duitsland, waren er nationalistische uitspraken die sinds de oorlog niet meer zijn gehoord. De nieuwe slogan van Merkel “Het is de taak van Europa zijn lot in eigen handen te nemen“, sloeg als een bliksem in het eerder bescheiden Duitse verbale imperialisme, en de openbare omroep vroeg zich zelfs af of het geen tijd werd om vrienden te worden met Rusland. Frankrijk maakte gebruik van de vernieuwde Duitse impulsen en eiste de omzetting van “woorden in daden”, tussen Macrons parmantige toespraken en bezwaren van zijn minister van economische zaken door. Tusk, de stem van het politieke apparaat van de EU, zei: “met vrienden zoals Trump hebben we geen vijanden nodig.”
3. Merkel en de Duitse bourgeoisie die zij vertegenwoordigt, schijnen echter niet overhaast te werk te gaan, niet om de EU te consolideren tot een blok, niet eens om het militarisme de vrije loop te laten, het het nodig heeft om een blok te vormen. Het feit dat Duitsland zijn militaire uitgaven verhoogde van de huidige 1,24% (38,5 miljard euro) tot 2% van het BBP, is een gebaar dat geen verandering van richting inhoudt, zoals Merkel zich genoodzaakt zag om te verklaren.
Dergelijke agressieve verklaringen tegen de Verenigde Staten als die na de beëindiging van de nucleaire deal met Iran, zijn van Europese leiders zoals Merkel, Macron, Mogherini of Tusk niet gehoord sinds de Tweede Wereldoorlog.
We mogen ons niet voor de gek laten houden worden, haar beroemde “wijsheid” maakt geen einde aan de toenemende eetlust van Duitsland … zij brengt slechts de materiële grenzen van het Duitse imperialistische kapitaal tot uitdrukking. De concentratie van het kapitaal, die een sterkere gemeenschappelijke grondslag met Frankrijk beloofde, heeft zich niet ontwikkeld op de manier waarop werd gedacht: de golf van fusies lijkt vooral een nationale te zijn, en niet grensoverschrijdend … en zelfs de aankopen van bedrijven in de Verenigde Staten blijven “beperkt” door de verschrikkelijke instabiliteit van hun “bedrijfsscenario’s”. Bovendien zijn de andere Europese staten nog lang geen “Duitse vazallen”. Het is geen verrassing dat de recente nieuwe triomf van Orban in Hongarije en de “Vijf Sterren Beweging” in Italië in de VS worden gepresenteerd als een “opstand tegen het zachte Imperium van Duitsland”. Dat Hongarije, Oostenrijk, Roemenië en Tsjechië braken met het gemeenschappelijk EU-beleid door het vieren van de nieuwe Amerikaanse ambassade in Jeruzalem, was een duidelijk gebaar van rebellie tegen de Frans-Duitse as. En dat het [Italiaanse] regeringsprogramma dat gisteren werd overeengekomen tussen Salvini en Di Maio, uitlekte naar de pers, maakte duidelijk dat het geen geïsoleerd incident is, en is niet beperkt blijft tot de beroemde “Visegrad-groep“.
4. Ondertussen blijven de VS druk uitoefenen en spelen hard spel in de handelsoorlog met Duitsland en met Europa als geheel. In een situatie van vrijwel volledige werkgelegenheid en de eerste effecten van een belastingverlaging, die tot doel heeft om de dividenden van de ondernemingen vet te mesten, hebben ze geen reden om concessies te doen in een handelsoorlog die volgens president Trump “makkelijk te winnen is” . Vanaf nu lijken de VS er zelfs niet in geïnteresseerd om Groot-Brittannië onder haar economische “protectie” te plaatsen. Integendeel, haar strategie is om de strijd tegen haar voormalige bondgenoten te winnen en haar wereldwijde economische en militaire superioriteit om te zetten in commerciële winsten.
Waarheen gaat Duitsland?
1. De “Balkan-top”, die het startsein moest geven voor de Frans-Duitse ambities om in het Oosten een veiligheidsgordel tegen de chaos van het Midden-Oosten te creëren, om de regionale invloed van Rusland te beperken en de wonden te helen [van de conflicten] met de Visegrad-landen … liep uit op een nieuwe teleurstelling. Met een terughoudend Frankrijk en Spanje en een afwezig Italië werd de Duitse ambitie beperkt tot een “Er zal geen bijkomende financiering komen voor de nieuwe integratie.” Iets dat de Duitse schildknaap in de regio niet bepaald versterkt … Tsipras. Het Griekse kapitaal moet de link leggen tussen de Chinese “Zijderoute” en de Europese markten en zichzelf presenteren als de grote “drijvende kracht“ van de Balkanstaten. Het pretendeert om boven water te blijven in een imperialistische expansie die zijn mogelijkheden te boven gaat, terwijl het de komende jaren verder klem zit tussen een grotere schuldenlast van zijn economie, en Turkije, dat nog eens duidelijk zijn eigen imperialistische ambities benadrukt terwijl het steeds instabieler wordt. Onlangs heeft Turkije een monetaire storm doorgemaakt die heeft geleid tot een val van zijn munt op de financiële markten.
2. Na maanden van verlamming van haar politieke apparaat, heeft de Duitse bourgeoisie niets gedaan dan louter verklaringen over stappen in de richting van haar ‘Europese’ plannen. Tot nu toe hebben wat de hoofdlijnen van vooruitgang zouden zijn – het Europese leger en de kapitaalconcentratie met Frankrijk (de bankenunie) – weinig vooruitgang geboekt. Alles lijkt erop te wijzen dat de meningsverschillen tussen de facties over hun imperialistische doelen hen niet in staat stellen vooruitgang te boeken. In feite lijkt de Europese Commissie te aanvaarden dat Duitsland voorlopig niet de “weg van Macron” zal bewandelen en is ze tot overeenstemming gekomen om groen licht te geven voor het scheppen van instrumenten voor een nieuwe financiële zeepbel.
3. Zich bewust van het feit dat de Duitse verlamming de gevolgen van de opkomende recessie kan versterken, dringt het IMF er bij Duitsland op aan zo snel mogelijk in de richting van de Franse voorstellen te gaan. Duitsland lijkt te worden ingehaald door de gebeurtenissen en het is zeer waarschijnlijk dat dit gevoel in de komende weken en maanden nog sterker zal groeien in de Duitse bourgeoisie zelf en in haar media.
4. En toch zet de algemene richting van de kapitalistische crisis het Duitse kapitaal ertoe aan om zijn imperialistische belangen met toenemende duidelijkheid te bevestigen. Een olieprijs van $ 80 per vat vergroot het gevaar van de verwachte nieuwe recessie. Japanse economische gegevens kunnen het eerste teken zijn van deze snelgroeiende wereldwijde recessie. Bovendien ziet de Duitse bourgeoisie duidelijk dat de opkomst van imperialistische spanningen een negatieve invloed op haar heeft, veel sterker dan de gevolgen voor sommige verdragen in Iran. De groei daalde tot 0,3%, beïnvloed door de directe impact van exportprognoses als gevolg van de handelsoorlog. En we moeten niet vergeten dat in Duitsland een duidelijk besef aanwezig is dat de accumulatie rechtstreeks afhankelijk is van de export.
Op dit moment kunnen we niet zeggen dat Duitsland de rest van Europa, en later China en Rusland zal formeren tot een “anti-Amerikaanse blok”. Alleen dat het moet proberen stappen in die richting te zetten, en dat dit niet gemakkelijk zal zijn. Maar bovenal weten we dat deze weg is geplaveid met nieuwe aanvallen op de arbeidsomstandigheden van de arbeiders van alle betrokken landen en dat nieuwe “lokale” oorlogen ons nog dichter bij een algemene oorlog zullen brengen.
Nuevo Curso, 17 mei 2018
Hyperlinks, tweets en meer illustraties zijn te vinden in de bron:
https://nuevocurso.org/esta-emergiendo-un-bloque-anti-eeuu-alrededor-de-alemania/
Bij voorbaat verontschuldigingen voor eventuele fouten in de vertalingen van het Spaans in het Engels en vervolgens in het Duits en Nederlands.