De volgende fragmenten uit “Lessen uit stakingen, arbeidsstrijd en internationalistische taken”1 geven interessante informatie over de achtergronden van de Shora die bestond tijdens de strijd van de arbeiders bij Haft Tapeh in Iran 2018. Deze brochure gaat zelf dieper in op een aantal gevallen van proletarische strijd in dat jaar en sluit telkens af met positieve en negatieve aspecten als lessen voor de toekomst. De auteurs – Iraanse ballingen – analyseren deze strijd vanuit een theoretische achtergrond van de groep Internationalist Voice die verklaart dicht bij de ICT en de IKS te staan.
Fragmenten zijn door de redactie vet gemaakt.
21 januari 2019.
De Haft Tappeh Sugarcane Agro-industry Company begon haar activiteiten als een wetenschappelijke agrarische centrum in 1961 en is nu een van de grootste industriële bedrijven in de provincie Khuzestan. In 2015 werd het bedrijf geprivatiseerd. In het bedrijf werken ongeveer 6.000 mensen. In de afgelopen 15 jaar is dit industriële complex getuige geweest van arbeidersprotesten en stakingen. In 2005 en 2006 protesteerden arbeiders tegen hun gebrekkige bestaansmiddelen met de slogan “We zijn Haft Tappeh arbeiders en we hebben honger”. In 2007 werden er echter protesten en stakingen gehouden in de vorm van sit-ins in de fabriek of voor overheidsgebouwen, of protesten in de stad Shush, naast andere acties. In 2017, na protesten en stakingen, werden 15 arbeiders om middernacht door de politie gearresteerd en ongeveer 40 mensen werden opgeroepen om voor de rechtbank te verschijnen.
In de zomer van 2018 kozen arbeiders van Haft Tappeh een onafhankelijke arbeidersraad, waarvan 22 afgevaardigden deel uitmaakten. De vergadering van vertegenwoordigers van de raad begon in augustus met zijn werkzaamheden, waaronder de organisatie van stakingen, het oproepen tot de terugkeer van uitgewezen arbeiders, de openbaarmaking van vertrouwelijke documenten en het toezicht op de boekhouding. Ismail Bakhshi stelde met betrekking tot de zelfstandige arbeidersraad:
“Als we zeggen dat de zelfstandige arbeidersraad is opgericht bij Haft Tappeh, denken sommigen dat deze raad hetzelfde is als de definitieve raad, die het hoogste niveau heeft bereikt. Nee! We zijn nog maar net begonnen en het kost zelfs de werknemers van Haft Tappeh tijd om te begrijpen wat het werk van de raad is….. Ik zeg niet dat de raden van arbeiders van de Haft Tappeh precies in lijn zijn met de theorie en definitie van de raad, die in detail is besproken. Maar volgens de psychologie van de intellectuele en culturele atmosfeer en de realiteit van de Haft Tappeh arbeiders, heeft het sovjetdenken zich bewezen en is het dominant geworden” 12.2
De nieuwe ronde van arbeidsprotesten en stakingen door arbeiders van Haft Tappeh werd gelanceerd op 5 november 2018 uit protest tegen achterstallige salarissen, problemen met het levensonderhoud en werkzekerheid (privatisering). Voor het eerst sinds het bloedbad van de islamitische bourgeoisie in de jaren tachtig van de vorige eeuw heeft de stakingsleider (Ismail Bakhshi) met een luide stem namens duizenden arbeiders, maar ook namens de arbeidersklasse, het dilemma van de arbeidersklasse onder woorden gebracht, niet alleen vanwege de slechte economische omstandigheden van de werkgevers, maar ook vanwege de prestaties van de kapitalistische klasse. Zijn nadruk op klasse is een doorn in het oog van de bourgeoisie. In zijn toespraak zei hij:
“Wat de autoriteiten zeggen over de slechte economische omstandigheden van de arbeiders heeft geen betrekking op de arbeiders, en de omstandigheden van vandaag zijn het gevolg van de functie van de kapitalistische klasse. Het heeft dus geen zin om druk uit te oefenen op de arbeidersklasse” 13.
In zijn toespraak stelde Bakhshi twee alternatieven voor de stakende arbeiders voor, waarbij hij erop aandrong dat zij over hun eigen lot moeten beslissen:
“Er zijn twee oplossingen waarover je uiteindelijk moet beslissen: de ene is dat Haft Tappeh volledig bestuurd wordt door de arbeiders. We zullen een comité oprichten en het bedrijf op consultatieve basis leiden. Maakt u zich geen zorgen. We hebben alle vaardigheden in huis. Wie heeft tot op de dag van vandaag de Haft Tappeh geleid? Heb vertrouwen, geloof in jezelf. Wij kunnen de Haft Tappeh leiden. Het is mijn wens dat we op een dag de Haft Tappeh kunnen leiden. De andere oplossing is om aan te nemen dat we het bedrijf niet mogen overnemen of dat er geen middelen zijn, hoewel we onze radenformatie behouden. In dit geval, als de staat van plan is het bedrijf over te nemen, zal het niet meer hetzelfde zijn als in het verleden. De staat zou veeleer moeten werken onder toezicht van de arbeidersraad en onder toezicht van de algemene werknemers. Wat is het verschil tussen de vertegenwoordigers van de staat en deze vertegenwoordigers van de werkgever? Zij kunnen het bedrijf een aantal keren vernietigen, maar we komen de volgende dag terug. Ons alternatief is de raad en de collectieve opinie” 14.
Op de volgende pagina’s gaan we in op de problematiek van de arbeidersraden en het zelfbestuur van de arbeiders vanuit de marxistische perspectieven. De protesten van deze arbeiders worden met de dag radicaler en Ismail Bakhshi werd een symbool van de strijd van de arbeidersklasse. Op 18 november 2018 verspreidden de protesten van de arbeiders zich over de stad. De oproerpolitie en speciale eenheden hadden de demonstranten in het vizier. De stakingsleider bracht de slogan “Brood, banen, vrijheid, arbeidersraden management” naar voren. Het horen van deze slogan van de spreker van de stakende arbeiders veroorzaakt een verlamming in de ledematen van de bourgeoisie. De stakingsleider vertelde de arbeiders dat ze een slogan moesten herhalen om de oproerpolitie eraan te herinneren dat “hun salaris wordt betaald uit ons loon”: “Geen bedreiging, geen gevangenis, niet langer nuttig!”
Voor het eerst sinds het burgerlijk bloedbad in de jaren tachtig, dankzij de stakende arbeiders en de duizenden demonstranten in het midden van de stad, werd de arbeidersraad opgeroepen. Dit was voor de bourgeoisie vloeken in de kerk. Bakhshi begreep de gevolgen van zijn werk goed en wist dat hij er een zware prijs voor zou betalen. Daarom beëindigde hij zijn toespraak op die manier:
“Het enige testament dat ik heb is dat de dood de waarheid is. Als Ismail Bakhshi om welke reden dan ook sterft, heeft niemand het recht om zijn lichaam te begraven. In plaats daarvan, breng zijn doodskist naar de staking om zijn dood te horen schreeuwen”.
Op dezelfde dag, 18 november 2018, begonnen de criminelen van de islamitische bourgeoisie met hun vuile operaties. De veiligheidstroepen arresteerden 18 protesterende arbeiders, en hielden vertegenwoordigers van de arbeiders vast, samen met Sepideh Ghaliyan, die nieuws over de arbeidersprotesten verspreidde. De bourgeoisie wist uit ervaring, dat een gewelddadige onderdrukking de situatie in de loop van de dag zou verergeren, wat zou leiden tot de radicalisering van de arbeidsstrijd. Daarom hebben de veiligheidstroepen, met uitzondering van enkele radicale leiders, de resterende gevangenen geleidelijk en op borgtocht vrijgelaten. De protesten van de arbeiders gingen deze keer verder met de slogan “Ik ben ook Bakhshi!”, maar de bourgeoisie had, door de meest radicale vertegenwoordiger van de arbeiders (Ismail Bakhshi) te arresteren, de staking “onthoofd”. De bourgeoisie nam haar toevlucht tot de vuile politiek van de verdeeldheid door tegelijkertijd de radicale vertegenwoordiger van de arbeiders op te jagen en te flirten met die vertegenwoordigers die bereid waren compromissen te sluiten.
Met de arrestatie van moedige, klassenbewuste stakingsleiders grepen verraderlijke vertegenwoordigers de kans aan om met overheidsfunctionarissen en werkgevers in contact te treden zonder dat alle arbeiders daarvan op de hoogte waren, wat op zijn beurt de basis voor een nederlaag vormde.
De bourgeoisie ontwikkelde, samen met de overheid, de rechterlijke macht, de veiligheids- en de werkgeverspolitie, een handig plan om de staking te breken. De bourgeoisie maakte aanvankelijk gebruik van de communicatie- en propagandakanalen van de arbeiders (Channel Telegram) om de sfeer te vergiftigen door boodschappen van overheidsambtenaren en werkgevers op deze kanalen te promoten. De bourgeoisie voltooide vervolgens haar voorbedachte plan om de staking te breken, samen met het hoofd van het ministerie van Arbeid, de gouverneur, een nieuwe CEO, agenten van de werkgever en enkele stakingsbrekende arbeiders, geholpen door het verraad van verschillende afgevaardigden die bereid waren compromissen te sluiten. Ze arresteerden moedige stakingsleiders, deden een deel van het achterstallige loon uitbetalen, de directeur werd gewisseld met een andere crimineel en ze gebruikte de wapens van verdeeldheid onder de arbeiders.
Na 28 dagen van grote strijd, na 28 dagen van klassengevechten, na 28 dagen van hoop, na 28 dagen dat de loonslaven de maatschappij hebben opgeschud, op 2 december 2018, werd de staking van de arbeiders van Haft Tappeh verslagen. Op die dag stemden minstens 1.000 arbeiders voor voortzetting van de staking, maar helaas werd de stakingsorganisatie verstoord door enerzijds de arrestatie van moedige stakers en anderzijds door het compromis en verraad van sommige vertegenwoordigers van de arbeiders.
De bourgeoisie, als een gewonde slang, is nu op zoek naar wraak. Ze heeft een lange lijst van criminele daden die ze wil uitvoeren. Het harde optreden tegen de leiders van de stakers zal op de volgende pagina’s worden onderzocht, maar de protesterende arbeiders die tijdens de staking voor het Ministerie van Inlichtingen werden opgeroepen en degenen die op borgtocht “bevrijd” zijn en met dreigementen tegen hun familie uit de islamitische burgerlijke gevangenis zijn ontslagen, hebben de grenzen van hun vrijheid onder ogen gezien.
Abbas Hosseini Pooya, de openbare aanklager en revolutionair aanklager van Ahwaz, die aanwezig was bij de installatie van de nieuwe directeur van de Haft Tappeh, sprak onvermijdelijk over de systematische en maandelijkse controle van de fabriek; met andere woorden, de aanklager zou al het werk en de bewegingen van de arbeiders controleren. Hij kondigde aan dat het Openbaar Ministerie de activiteiten van de fabriek gedurende een jaar zou controleren 15.
De nieuwe manager, die zijn zwaard dicht bij zijn borst hield, zei tijdens zijn presentatie dat hij geen stakingen zou tolereren en zou reageren op elk ontslag: “Als iemand niet meer wil blijven werken, is hij niet langer welkom in het bedrijf” 16.
Maar de gevaarlijkste actie van de bourgeoisie is de heroprichting van de “Disciplinaire Commissie” en de “Islamitische Arbeidsraad”. De kwestie van de heroprichting van de Islamitische Arbeidsraad is nog gevaarlijker dan de kwestie van de gevangengenomen arbeiders. De bourgeoisie wil, met de hulp van veiligheidsorganen, rechtbanken, arbeidsbureau- en werkgeversorganen, de sfeer van nederlaag na de stakingen uitbuiten en, met de mogelijke medewerking van een aantal slappelingen onder de vertegenwoordigers, het circus van de verkiezingen van de Islamitische Arbeidsraad organiseren om deze tot collaboratie geneigde elementen tot vertegenwoordigers van de arbeiders te verklaren. Collectieven van zelfstandige arbeiders zijn niet alleen een doorn in het oog van de bourgeoisie, ze zijn ook een inspiratiebron voor andere arbeiders. De bourgeoisie tolereert dit niet. Zoals Ismail Bakhshi al zei voordat hij werd gearresteerd:
“Met coördinatie en met een specifiek doel, inclusief het omgaan met mij (dit betekent niet dat ik belangrijk ben, maar verwijst naar het feit dat vijanden van buiten de Haft Tappeh Sugarcane, bijvoorbeeld, van plan zijn mij te vernietigen omdat ik de slogan over raden nar voren heb gebracht), werden alle veiligheids- en overheidsinstellingen, werkgevers en arbeidsbureaus gemobiliseerd om in het bedrijf verkiezingen voor de Islamitische Arbeidsraad te starten” 17.
De bittere realiteit van de nederlaag van de staking moet worden geaccepteerd en er moeten lessen uit worden getrokken. Ondanks het mislukken van de staking zijn de werknemers van de Haft Tappeh niet langer dezelfde arbeiders. De ervaring van en lessen uit deze staking zullen zeer waardevol zijn in de evolutie van de klassenstrijd. Het is een onweerlegbaar feit dat de recente staking en de protesten van deze arbeiders, na de nederlaag van de klassenstrijd van 1978-1980, de meest waardevolle leermomenten voor arbeiders waren. (…)”
Na presentatie van de anarchistische, de linksburgerlijke en zelfs de ‘radenistische communistische’ standpunten over het zelfbestuur van arbeiders, na deze standpunten geconfronteerd te hebben met het ‘marxistische concept van arbeidersraden’, gaat Internationalist Voice verder.
“Tegen deze achtergrond keren we terug naar Haft Tappeh. In juli 2018 kozen de arbeiders van het bedrijf er via verkiezingen voor om een onafhankelijke arbeidsorganisatie op te richten, die, ondanks al haar sterke en zwakke punten, een grote prestatie is geweest, niet alleen voor deze arbeiders, maar ook voor de hele arbeidersklasse. De toepassing van het concept van een “arbeidersraad” op deze onafhankelijke arbeidsorganisatie is anders dan de toepassing van het marxistische concept van een arbeidersraad, zoals we hebben uitgelegd. Ismail Bakhshi, de stakingsleider die zelf dit plan heeft gepresenteerd, zegt:
“We hebben dit jaar, in verhouding tot de omvang van elk onderdeel van Haft Tappeh, vertegenwoordigersgeselecteerd volgens mijn plan dat samen met de andere arbeiders is het uitgevoerd. Ongeveer 22 afgevaardigden werden benoemd uit bijna 14 afdelingen van Haft Tappeh Company en uit hen kozen we een raad van bestuur….. Dit plan ziet eruit als een toezichtsorganisatie en houdt toezicht op de prestaties en duurzaamheid van deze managers. We kunnen dan beslissen over het management van het bedrijf. Haft Tappeh is een klein symbool van Iran. Wanneer de staat geen macht heeft om te controleren, door middel van onafhankelijke controle van onderaf, kunnen we het krachtig maken. Er is geen behoefte aan één enkele onderhandeling tussen werknemers en werkgevers; de werknemer is tot de conclusie gekomen dat de raad een sterke vertegenwoordiger moet hebben om toezicht te houden op en in te grijpen in Haft Tappeh. De macht berust ook bij alle werknemers die op deze afgevaardigden hebben gestemd. Met deze steun worden de afgevaardigden beschermd tegen arrestatie en uitzetting” 30.
Bakhshi legt meer in detail uit dat de raad die in Haft Tappeh is gevormd niet hetzelfde is als die raden op het hoogste niveau. Maar er is wel een radenistische gedachte waargenomen onder de arbeiders, en deze gedachte is dominant. Bakhshi’s verklaring is heel duidelijk en hoeft niet geïnterpreteerd te worden.”
Volgt een herhaling van het citaat dat hierboven naar bron 12 verwijst.
“Verschillende tendensen aan de linkerzijde van het kapitaal met betrekking tot de zelfstandige arbeidersorganisatie bij Haft Tappeh hebben verschillend gereageerd. Voor nu weigeren we de tendensen van de linkerzijde van het kapitaal te onderzoeken en in plaats daarvan kijken we naar de posities van degenen die beweren radicaal te zijn. (…)
De bourgeoisie slaagde erin de stakingen bij Haft Tappeh en NSIG te verslaan. Maar de resultaten van deze strijd en stakingen zijn veel groter dan die van andere overwinningen. Het is niet voor niets dat de bourgeoisie zich voorbereidt op arbeidersprotesten volgend jaar en dat de bourgeoisie zelf weet dat de nederlaag van de arbeidersprotesten slechts tijdelijk is. Het belangrijkste karakter van de recente protesten en stakingen was het vertrouwen in de macht van de arbeidersklasse. De stakende arbeiders confronteren de burgerlijke instellingen en organisaties niet om aan hun eisen te voldoen, maar om de accumulatie van meerwaarde en kapitaalwinst te verminderen. Ondanks al hun beperkingen en tijdelijke nederlaag hebben deze stakingen het vertrouwen van de arbeidersklasse versterkt en de hoop op overwinning in toekomstige strijd versterkt. De arbeidersklasse van Iran, als grootste deel van de arbeidersklasse, is de meest geconcentreerde en meest ervaren arbeidersklasse in het Midden-Oosten, die haar meest briljante gevechten in haar historische geheugen heeft vastgelegd, vooral uit de periode 1978-1980. (…)
Internationalist Voice
28 december 2018”.
arbeidersstemmen 