Geconfronteerd met kwetsbaarheid en onzekerheid verbinden gigwerkers zich over de grenzen heen om de macht en het beleid van de platforms aan te vechten.
Afgelopen juli was Singh op een middernachtelijke rit, waarbij hij een chocoladetaart 7 kilometer door Mumbai fietste, toen hij van achteren werd geramd door een dronken bestuurder op een scooter. Hij kwam er vanaf met een paar schrammen en verstuikingen, maar zijn brommer was zwaar toegetakeld. De reparatiekosten – 14.000 roepies (189 dollar) – zijn ongeveer wat hij in een maand mee naar huis neemt als hij voor Zomato werkt, de Indiase voedsel- en boodschappenbezorgapp. Dus de afgelopen maand heeft hij de brommer beetje bij beetje opgeknapt zodra hij het geld bij elkaar kon krijgen.
Singh, in de 40, spreekt in lange, vloeiende zinnen doorspekt met literaire verwijzingen en fatalistische humor. Hij begon in 2020 voor Zomato te rijden nadat hij moeite had om werk te vinden op de krimpende Indiase banenmarkt. “Ik googelde op ‘jobs die ik vandaag kan vinden’,” vertelde hij aan Rest of World. “En eten bezorgen kwam naar boven. … Het was de makkelijkste baan die ik ooit in mijn leven heb gehad.”
Binnen een uur nadat hij zich had ingeschreven, bezorgde hij al maaltijden. De eerste paar weken voelde het als makkelijk geld verdienen – hij was op weg om zo’n 350 dollar per maand te verdienen, binnen de marge die de app had beloofd, ongeveer twee keer het gemiddelde maandsalaris in India.
Maar toen begonnen de bestellingen op te drogen. Rijders werden naar “rode zones” gestuurd – gebieden waar er een overvloed aan orders zou zijn – maar daar was geen werk. Dan werden ze naar een andere rode zone gestuurd, waar ze onbetaalde tijd en brandstof verloren. Hij moest steeds langer werken om genoeg geld te verdienen, vaak 12 uur of meer per dag, en de technologie die hem van gig naar gig leidde voelde steeds opdringeriger aan.
Telkens als de app besloot dat hij achterliep op schema, ging zijn telefoon over en een geautomatiseerde stem vertelde hem dat hij sneller moest rijden of een boete moest betalen. Om de tijd in te halen, nam hij risico’s: hij reed een eenrichtingsweg op of reed door het rode licht. Op rustige momenten liet de app hem video’s zien waarin hij vertelde hoe hij klanten kon behagen door te glimlachen en te buigen. Soms herinnerden die video’s de chauffeurs eraan dat ze niet met de media mochten praten, en daarom vroeg Singh om alleen met zijn achternaam te worden geïdentificeerd, uit angst uit de app te worden geweerd.
“Je bent een nummer, of je het leuk vindt of niet,” zei Singh, die de uitputting en angst beschreef die voortkomen uit het werken voor een algoritme waarvan de beslissingen – wie krijgt welk klusje, wie wordt geschorst, wie wordt beboet of beloond – vaak willekeurig aanvoelen. “Je bent een nummer, je bent een ID, je bent een icoontje dat over een kaart beweegt. … De app kent je niet. De app luistert niet naar je.”
Zomato heeft niet gereageerd op een verzoek om commentaar.
Met zijn brommer momenteel in verval, staat Singh de laatste maand aan de kant. Dat gaf hem de tijd om te mijmeren over zijn situatie en die van zijn collega’s. Hij had al een Twitter account aangemaakt, @DeliveryBhoy, om zijn ervaringen op de weg in kaart te brengen. Vanaf augustus deelde hij screenshots van de Zomato-app, waarop te zien is met welke kleine uitbetalingen, onhaalbare targets en willekeurige inhoudingen chauffeurs te kampen hebben. Zijn boodschap – dat platformwerk zwaar, onzeker, onderbetaald en ongewaardeerd is – heeft niet alleen weerklank gevonden bij collega-rijders in India, maar ook bij platformwerkers over de hele wereld.
Zijn account heeft nog maar zo’n 4600 volgers, maar het is al geciteerd door kranten, academici en activisten wereldwijd. In augustus sloot Singh zich aan bij het Gig Workers Collective, dat campagne voert voor de rechten van platformwerkers, voornamelijk in de Verenigde Staten. Via het collectief sprak Singh via de telefoon met Willy Solis, een “shopper” uit Texas voor het boodschappenbezorgbedrijf Shipt en een leidende figuur in de Amerikaanse platformwerkersbeweging. “Door met hem te spreken, hoorde ik ons verhaal,” vertelde Solis aan Rest of World.
Om te begrijpen hoe platformwerk wereldwijd wordt ervaren, heeft Rest of World, in samenwerking met onderzoeksbureau Premise, meer dan 4.900 gig werkers in 15 landen ondervraagd. We combineerden hun antwoorden met gegevens die zijn verzameld door wereldwijde arbeidsorganisaties en academische onderzoekers, samen met diepte-interviews met gig workers in Afrika, Latijns-Amerika, Azië en Oost-Europa. We hebben ook zes van de grootste wereldwijd opererende platformbedrijven benaderd, maar geen van hen was bereid om te worden geïnterviewd. Uit de gegevens blijkt dat de ervaring met platformwerk weliswaar zeer lokaal is en kenmerken aanneemt van de samenlevingen en economieën waarin het opereert, maar dat het ook universeel is. Platformwerkers, of ze nu in de VS, Nigeria, Indonesië of Ethiopië werken, worstelen allemaal met dezelfde problemen: onzekerheid, angst, lage lonen en hoge kosten.
Hoewel de aard van platformwerk betekent dat de arbeidskrachten versnipperd en verdeeld zijn – en platformbedrijven vaak hebben geweigerd om werknemersgroepen en vakbonden te erkennen – heeft de gemeenschappelijke ervaring van onzeker en vaak gevaarlijk werk geholpen om een echte, wereldwijde beweging te creëren die de strijd aangaat met de techbedrijven.
“Er is gewoon zoveel gemeenschappelijks. En het overstijgt culturen en talen,” zei Solis. “We proberen allemaal een manier te vinden om samen terug te vechten.”
Bron: Peter Guest / ‘We’re all fighting the giant’: Gig workers around the world are finally organizing / Rest of World, 21-9-2021
arbeidersstemmen 