Zelfstandige arbeidersstrijd voor een menselijke wereld – zonder oorlog, zonder terreur, zonder kapitaal, zonder staat. De arbeiders hebben geen vaderland. Alle macht aan de arbeidersraden.
In deze zesde en laatste aflevering van de tekst van Bourrinet publiceren we zijn hoofdstuk 5 en 6. De lezer treft daarin zoals gebruikelijk tussen vierkante haken toelichtingen van de vertaler aan.
Bruun van Albada
(…) De strijd van de arbeidersklasse kan slechts tot hogere ontplooiing komen, wanneer zij zich over alle grenzen heen uitbreidt. Internationaal moet daarom ook de organisatie van de communisten zijn. Het is echter niet mogelijk en ook niet wenselijk, de oprichting van een nieuwe Internationale te forceren; de gelijkheid van opvatting, die hiervoor nodig is, moet groeien in de strijd en wordt hierin telkens opnieuw op de proef gesteld en tot hoger vormen ontwikkeld. Daarom roept de communistenbond ‘Spartacus’ de communisten aller landen op, de in dit manifest neergelegde gedachten te toetsen aan de in hun landen zich ontwikkelende massabewegingen. Alleen als in de strijd zelf de gelijkheid van opvatting en van doelstelling blijkt, wordt een aaneensluiting tot een communistische internationale partij mogelijk en vruchtbaar. (…)
Links: Weer aan het werk (‘Ameisen’ door Grosz). Rechts: Land van Ledigheid (Pieter Bruegel de Oudere)
Van de vele teksten van zogenaamde Nederlands-Duitse communistische linkerzijde, ook wel genoemd de partijstroming binnen het radencommunisme, heeft haar belangrijkste werk, de Grondbeginselen van de communistische productie en distributie1 de grootste misverstanden, hevigste reacties en ernstigste beschuldigingen opgeroepen, met name uit de hoek van de Italiaanse communistische linkerzijde. Onlangs verschenen enkele teksten die zich gewild of ongewild mengen in deze controverse:
Hermann Lueer, The transition to communism: An Intellectual Confusion,met vertalingen in het Duits, Spaans en Nederlands.2
Aníbal, A confused intellectual?A detailed critique of Hermann Lueer’s text The transition to communism: An intellectual confusion.3
De laatste twee hoofdstukken van Ph. Bourrinet, Les Conseils Ouvriersdans la théorie de la gauche communiste germano-hollandaise. Deze tekst dateert van 1999 en is in verband met een recente vertaling in het Nederlands, die in 2023 in delen verschijnt op de site Arbeidersstemmen, door de auteur licht aangepast en uitgebreid. Een oudere Engelse vertaling is eveneens beschikbaar.4
Alle drie deze teksten hebben hun eigen invalshoeken, beperkingen en eigenaardigheden, net als de Grondbeginselen. In het belang van een verhelderende discussie behoort men daarmee rekening te houden.
Problemen gesteld na 1917-1923
De Grondbeginselen zijn geschreven als een gedeeltelijk antwoord op de vragen die de communistische linkerzijdes zich stelden ten aanzien van de contrarevolutie in Rusland:
De kwestie van het proletarische bastion in Rusland, omgeven door imperialistische machten en een wereldmarkt waarvan het gedeeltelijk afhankelijk was.
De overgang van de macht van de arbeidersraden naar de bolsjewistische partij en de staat. Het neerslaan van de opstand van Kronstadt.
De verhouding tussen arbeidersklasse en de boeren, en in meer algemene zin de kleinburgerij.
De kwesties van de compromissen in de buitenlandse handel, de buitenlandse politiek en van oorlog ter verdediging of uitbreiding van het proletarische bastion.
Het vraagstuk van de taken van de communistische partijen en hun verhouding tot de Communistische Internationale.