Communisme, te vroeg? Of van uitstel naar afstel?

Over de ‘Grondbeginselen…’ en de overgangsperiode

Doo Fredo Corvo

English, Spanish translation

Links: Weer aan het werk (‘Ameisen’ door Grosz). Rechts: Land van Ledigheid (Pieter Bruegel de Oudere)

Van de vele teksten van zogenaamde Nederlands-Duitse communistische linkerzijde, ook wel genoemd de partijstroming binnen het radencommunisme, heeft haar belangrijkste werk, de Grondbeginselen van de communistische productie en distributie¹ de grootste misverstanden, hevigste reacties en ernstigste beschuldigingen opgeroepen, met name uit de hoek van de Italiaanse communistische linkerzijde. Onlangs verschenen enkele teksten die zich gewild of ongewild mengen in deze controverse:

https://www.amazon.nl/Grondbeginselen-communistische-productie-distributie-Internationale/dp/B0857CFX4N/

1. Hermann Lueer, The transition to communism: An Intellectual Confusion, met vertalingen in het Duits, Spaans en Nederlands.²
2. Aníbal, A confused intellectual? A detailed critique of Hermann Lueer’s text The transition to communism: An intellectual confusion.³
3. De laatste twee hoofdstukken van Ph. Bourrinet, Les Conseils Ouvriers dans la théorie de la gauche communiste germano-hollandaise. Deze tekst dateert van 1999 en is in verband met een recente vertaling in het Nederlands, die in 2023 in delen verschijnt op de site Arbeidersstemmen, door de auteur licht aangepast en uitgebreid. Een oudere Engelse vertaling is eveneens beschikbaar.⁴

Alle drie deze teksten hebben hun eigen invalshoeken, beperkingen en eigenaardigheden, net als de Grondbeginselen. In het belang van een verhelderende discussie behoort men daarmee rekening te houden.

Problemen gesteld na 1917-1923

De Grondbeginselen zijn geschreven als een gedeeltelijk antwoord op de vragen die de communistische linkerzijdes zich stelden ten aanzien van de contrarevolutie in Rusland:

1. De kwestie van het proletarische bastion in Rusland, omgeven door imperialistische machten en een wereldmarkt waarvan het gedeeltelijk afhankelijk was.
2. De overgang van de macht van de arbeidersraden naar de bolsjewistische partij en de staat. Het neerslaan van de opstand van Kronstadt.
3. De verhouding tussen arbeidersklasse en de boeren, en in meer algemene zin de kleinburgerij.
4. De kwesties van de compromissen in de buitenlandse handel, de buitenlandse politiek en van oorlog ter verdediging of uitbreiding van het proletarische bastion.
5. Het vraagstuk van de taken van de communistische partijen en hun verhouding tot de Communistische Internationale.

Lees verder —>

Politieke economie of economische politiek van de revolutie?

De arbeidersraden in de theorie van de Nederlands-Duitse communistische linkerzijde. Deel 5

Deel 1, deel 2, deel 3, deel 4

Door Philippe Bourrinet

De Duitse revolutionaire arbeider Jan Appel (1890-1985) auteur van de “Grondbeginselen”

Volumen 5 en español (also in english and french)

“Is de heerschappij van de arbeidersklasse in een industrieel land tot werkelijkheid geworden, dan staat het proletariaat voor de taak, de omvorming van het economisch leven op nieuwe grondslagen, op die van de gemeenschappelijke arbeid, te beginnen. De opheffing van het privaatbezit is gemakkelijk
uitgesproken: het zal de eerste maatregel van de politieke heerschappij van de arbeidersklasse zijn. Maar dit is slechts een rechtskundige daad, die de grondslag voor het werkelijk economisch gebeuren zal leggen. De werkelijke omvorming en het werkelijk revolutionaire werk begint dan eerst.”

Jan Appel, Marxisme en staatscommunisme; Het afsterven van de staat.

De overgangsperiode naar het communisme: een intellectuele verwarring

Engels, Duits, Spaans

Door Hermann Lueer

Voor zover in de geschriften van Marx en Engels de economische grondslagen van een communistische maatschappij überhaupt zijn behandeld, zijn de ideeën over de communistische maatschappij meestal uitsluitend negatief bepalingen: geen geld, geen waarde, geen markt, geen loonarbeid, of oppervlakkige zinnen, d.w.z. niet inhoudelijk uitgewerkt, zoals: socialisatie van de productiemiddelen of het motto dat zowel bij de anarchisten als bij Lenin en zelfs bij Stalin populair was: ieder naar vermogen, ieder naar behoefte.

De ideeën over de overgangsperiode zien er dan ook als volgt uit. Aangezien het doorslaggevende aspect van de revolutionaire transformatie – de economische grondbeginselen van een communistische produktieverhouding – grotendeels onduidelijk is, lijkt de uitdaging van de overgang naar de communistische maatschappij vooral te liggen in de politieke organisatievorm. De sleutelwoorden hier zijn de leidende rol van de partij versus alle macht aan de raden.

Zonder bewustzijn van de economische grondslagen van de revolutionaire overgang van kapitalisme naar communisme worden de ideeën over de overgangsperiode die in de radicaal-linkse stromingen wijdverbreid zijn, op verschillende manieren een voorportaal van de contrarevolutie.

De algemene crisis van het kapitalisme kondigt zich aan

Nieuwe gegevens over haar omvang en nabijheid. Meer druk op de arbeidersklasse en een hoger niveau van vernietiging-devaluatie van de kapitalen

Engels, Spaans, Duits

Laten we eens kijken naar cijfers van internationale organisaties van het grootkapitaal en burgerlijke analisten

De Centrale Banken veroorzaken inflatie. Waarom?

Bovenstaande foto van de Federal Reserve in 1930 verscheen o.a. bij een artikel dat als volgt begint:

“De Amerikaanse centrale bank, genaamd de Federal Reserve, werd opgericht in 1913. Niemand promootte deze instelling met de slogan dat ze oorlogen waarschijnlijker zou maken en zou garanderen dat bijna een half miljoen Amerikanen zouden sterven in de strijd in vreemde landen, samen met miljoenen buitenlandse soldaten en burgers.
Niemand wees erop dat deze instelling de Amerikanen in staat zou stellen, zonder belastingen, de vernietiging van steden in het buitenland te financieren en regeringen naar believen omver te werpen. Niemand zei dat de centrale bank het mogelijk zou maken dat de Verenigde Staten gedurende een hele eeuw in één van elke vier jaar op grote schaal oorlog voeren. Er werd nooit op gewezen dat deze instelling het voor de Amerikaanse regering mogelijk zou maken om een wereldrijk te vestigen dat het keizerlijke Rome en Groot-Brittannië in vergelijking daarmee goedaardig zou doen lijken.” (Llewellyn H. Rockwell Jr., War and Inflation, 2008)

Zelfs burgerlijke economen van het slag van Rockwell wezen al op het verband tussen inflatie en oorlog. Daarentegen verzwijgen de media wat de huidige inflatie te maken heeft met de oorlog in Oekraïne. En met de herverdeling van de wereld die zowel de direct of indirect deelnemende staten daarmee beogen. Wat we zien in Oekraïne is het voorzetten van de handelsoorlogen tussen de VS, China en Europa, met name Duitsland, met militaire middelen. Dit en wie deze oorlogen nu al betalen – vooral de proletarische klasse in alle landen van deze wereld – wordt duidelijk in onderstaand artikel.

Arbeidersstemmen

---

Tien jaar geleden redde de ECB eerst de monetaire unie [de Euro] van het uiteenvallen door haar poot stijf te houden en vervolgens stabiliseerde zij het systeem met lage rentetarieven en programma’s voor de aankoop van effecten ter waarde van miljarden. Dit heeft geleid tot een zeer scheve economische ontwikkeling. Zo is de DAX sinds 2011 met 290 procent gestegen – maar het Duitse bbp is in dezelfde periode slechts met ongeveer 13 procent gegroeid. Op 27 juli verhoogde de ECB de belangrijkste rentevoet voor het eerst in elf jaar met 0,5 procent – 0,25 procent was verwacht. Op 8 september verhoogde de ECB de rente opnieuw met een historische 0,75 procentpunt. Dit rook naar paniek en toonde de machteloosheid van de centrale bank. Maar waarom verhoogt de ECB eigenlijk het belangrijkste rentetarief te midden van een energieprijsschok en het begin van een recessie? Voor de context presenteren wij de volgende passages uit het crisisartikel in de huidige Wildcat.

Wildcat over inflatie: “Prijzen zijn schaarste-signalen die moeten werken.”

We zien momenteel dat de energieprijzen stijgen terwijl de olieprijzen dalen en de winsten van de oliemultinationals exploderen. Deze tamelijk eenvoudige samenhang wordt vertroebeld door massa’s ideologie, en tegelijkertijd worden de stijgende prijzen gebruikt als excuus om op te roepen tot renteverhogingen – die de recessie zullen verergeren.

Een duidelijk voorbeeld van de ideologische aanval waarbij de markt als oplossing wordt aangeprezen en de hoge prijzen als gerechtvaardigd en uiteindelijk iets positiefs, is het artikel van Claudia Kemfert van de DIW [Duits Instituut voor Economisch Onderzoek]:

“De extreme stijging van de elektriciteitsprijs is echter een uiting van een functionerende markt; de prijs wordt gevormd door vraag en aanbod. En er zijn momenteel tekorten in het aanbod. … Binnenkort gaan er stemmen op… om de elektriciteitsprijs te beperken. Maar het elektriciteitsprijsplafond is juist de oorzaak van het probleem: in Frankrijk worden de elektriciteitsprijzen gesubsidieerd, waardoor te weinig elektriciteit wordt bespaard. … Prijzen zijn altijd schaarste signalen die een effect moeten hebben. “ (Claudia Kemfert, »Kolumne Greenformation: Preise sind Knappheitssignale und müssen wirken«, rnd.de, 02.09.2022)

Terwijl Kemfert de hoge prijzen rechtvaardigt als een uiting van een reële ontwikkeling, beweert Biden het tegendeel; zij zijn het er alleen over eens het onderwerp van de superwinsten van de energiebedrijven uit de weg te gaan.

Uit: Wildcat 110, herfst 2022

De crises van de kosten van levensonderhoud

De Amerikaanse president Biden verklaart de hoge energieprijzen uit “de prijsstijgingen van Poetin”. Toch waren deze in 2021 al omhooggeschoten, voordat de oorlog begon. Vooral omdat de EU al lange tijd werkt aan de “liberalisering” van de gasmarkt, zodat de prijs wordt bepaald door de markt en niet door langlopende leveringscontracten, b.v. met Rusland. Het sterk toegenomen gasverbruik in China en de speculatie die daarvan het gevolg was, hebben de wereldmarktprijs opgedreven. Overigens krijgen de grote gasimporteurs zelfs vandaag nog ongeveer evenveel gas als in Duitsland wordt verbruikt, volgens de langetermijncontracten met Rusland, tegen gunstige prijzen. Zij verkopen deze echter tegen marktprijzen door aan Frankrijk, waar de kerncentrales worden gesloten, en aan de gasleveranciers, die de toeslag mogen doorberekenen aan de consumenten.

Wilde staking Noordzee olie en gas-industrie vanaf 8 september 2022

Volgt een verklaring ondertekend door het stakingscomité van offshore olie- en gasarbeiders

.

Aan allen die getroffen zijn door de arbeidsonrust in de offshoresector.

Het gaat over de redenen die ons hebben doen besluiten om in wilde staking te gaan.

Sinds 2001 zijn onze lonen extreem gedaald. Momenteel lopen onze lonen zo’n 22-23% achter op de inflatie. In combinatie met de onzekere en onvoorspelbare olieprijzen van het afgelopen decennium hebben de oliemaatschappijen onze arbeidsvoorwaarden uitgehold. Zij hebben roosterwijzigingen afgedwongen, ons tot 15% van ons netto-inkomen gekort en een klimaat geschapen waarin wij het gevoel hebben dat wij steeds verder achteruitgaan. Dat wij gedwongen worden om langere werktijden te maken voor minder geld, heeft een enorme impact gehad op de geestelijke gezondheid van alle werknemers in de Noordzee.

Zelfs toen erkend werd dat deze werktijden een bedreiging vormden voor onze bestaansmiddelen en men het erover eens was dat zij voor niemand goed waren, worden wij nog steeds door onderaannemers tewerkgesteld volgens deze werktijden. Zij hebben onze arbeidsvoorwaarden verslechterd en vervolgens de nieuwe voorwaarden in het kader van de ESA (Energy Service Agreement) als een innovatie gepresenteerd.

Dit is complete onzin.

Wij hebben belachelijke loonaanbiedingen gekregen die niet meer zijn dan een daverende klap in het gezicht.

Toen begonnen we over stakingen te praten omdat Big Oil groteske winsten maakte. Zij kwamen terug, en zeiden, zonder te overleggen, dat zij als gebaar van goede wil een loonsverhoging van 3% zouden opleggen.

Dat is ook belachelijk omdat de winsten zo enorm zijn.

Wij zijn voortdurend in gesprek met onze bedrijven, vakbonden en ondertekenaars van het ESA, maar het duurt veel te lang. We weten dat ze het rekken, proberen om de situatie tot bedaren te brengen. Dit maakt de situatie echter alleen maar erger.

Onze vakbonden zeggen dat ze op dit moment de krachten niet hebben om een stembusgang te houden.

Wij zeggen dat dit onzin is, want de hele Noordzee is absoluut woedend over onze behandeling.

De wilde stakingen waarover wij hebben gesproken en die wij nu plannen, zijn het resultaat van jarenlange passiviteit van de vakbonden en onze bedrijven, en hebben ons het gevoel gegeven dat de enige manier om iets gedaan te krijgen is de zaken in eigen hand te nemen.

We hebben alle nodige stappen ondernomen om onze verontwaardiging te uiten. We hebben de juiste kanalen gebruikt, maar we hebben het gevoel dat we bij de neus worden genomen.

Het hele Verenigd Koninkrijk is in opstand gekomen over de kosten van levensonderhoud. Wij zijn geen uitzondering. Wij leveren de energie die iedereen aan de gang houdt, maar toch lijken wij de laatsten te zijn om iets te zeggen. Het is nu tijd om te handelen.

Daarom zullen wij op 8 september 2022 om 13.00 uur staken in alle fabrieken, alle industrieën en alle bedrijven.

We zullen staken en het werk neerleggen totdat we enige vorm van respect krijgen. We hebben te lang volgens de regels gespeeld en nu doen we het op onze manier. Onze voorwaarden zijn vastgesteld, u weet wat we willen en we willen niet wachten tot volgend jaar om het te krijgen. Geef de olie- en gasarbeiders wat ze verdienen.

Offshore stakingscomité van olie- en gasarbeiders

Bronnen

• Wilde Streiks auf Öl- und Gasplattformen in der Nordsee: Der Kampf geht weiter!
• North Sea wildcat strikes rumoured for next week, OEUK calls for calm

Meer over dit onderwerp

• Wilde staking op de Noordzee (23 mei 2022)
• Wildcat Strikes in the UK: Getting Ready for a Hot Autumn

Paul Mattick: Het gaat niet zo goed

A homeless man sleeps under an American flag blanket on a park bench in New York City.

Het gaat niet zo goed, of wel? In Oekraïne is Biden bereid, zo lijkt het, om tot de laatste Oekraïner te vechten, terwijl hij zich voorbereidt op de volgende oorlog met China. De helft van de bevolking van Afghanistan wordt met de hongerdood bedreigd, vooral sinds de regering van de VS beslag heeft gelegd op de miljarden aan Afghaanse staatseigendommen, bijeengeschraapt uit de verkoop van opium en Amerikaanse hulp, die in Amerikaanse banken zijn ondergebracht. De grenspatrouille wacht, met uitzettingsbevelen klaar, op achtduizend vluchtelingen die door Mexico naar de Amerikaanse droom sjokken, terwijl het Verenigd Koninkrijk worstelt om zijn ongewenste vluchtelingen naar Rwanda te verschepen.

Anton Pannekoek, Waardetheorie (1908)

Het socialistische proletariaat beroemt zich erop een wetenschappelijk inzicht te bezitten in het karakter van de maatschappij, dat voor de heersende klassen en hun meest geleerde vertegenwoordigers verborgen blijft. De leek, die andere dingen te doen heeft, en des te meer de proletariër, die geen algemene opleiding heeft genoten en wiens tijd en energie opgaan aan zware arbeid voor het kapitaal, kan geen wetenschapper zijn; het beste wat hij kan doen, zo lijkt het, is napraten wat anderen hem vertellen.

Paul Mattick: Sticker shock

Inflatie 1/2

Tien jaar lang vroegen economen zich af: waarom is de inflatie zo laag? Plotseling, in de laatste paar maanden, vragen ze zich af: waarom zo hoog? In de woorden van de Los Angeles Times: “Economen krijgen een dosis nederigheid bij het voorspellen van de inflatie” nu de prijzen stijgen “ver boven de verwachtingen van Wall Street en beleidsmakers.” [1]Politici, economen en de ” Man in the Street ” zijn gewend om “Big Government” de schuld te geven van de inflatie; zoals Ronald Reagan het uitdrukte: “inflatie is het gevolg van al die uitgaven met tekorten.” [2] Dus de afwezigheid van inflatie toen de regering op de Grote Recessie van 2008 reageerde door geld uit te delen en de tekorten te laten oplopen, was een raadsel.[3] Wat de huidige verbazing over de terugkeer van de inflatie ook moge zijn, het is bijna met opluchting dat economen en ambtenaren oproepen om terug te keren naar de oude methoden van deflatie door de geldkraan gedeeltelijk dicht te draaien en, uiteindelijk, de rente te verhogen. Maar niemand weet zeker wat er aan de hand is.

Jasper Bernes: “Ik ben al zo lang beneden dat het lijkt alsof ik boven ben”

Inflatie 2/2

Vraag of aanbod, kip of ei? Wat is de oorzaak van de huidige sterke stijging van de dollarkoers en van de prijzen wereldwijd? Moeten we de COVID-19 pandemie de schuld geven, die de productie van cruciale goederen en de levering van vitale diensten heeft onderbroken, met als gevolg een wereldwijd tekort aan arbeidskrachten en kapitaal? Of moeten we de schuld geven aan de reacties van het Amerikaanse ministerie van Financiën en de Federal Reserve, de motoren van de wereldwijde vraag die door de pandemie in de hoogste versnelling zijn geschakeld en vijf biljoen dollar aan nieuw geld in de handen hebben gepompt van bedrijven, banken en consumenten?

Wat inflatie betekent voor werknemers

Door Buenravov. Op 21 januari 2022 verschenen op het bulgaarse kon-flikt.org

Op een heel basaal niveau is dit heel duidelijk. Inflatie betekent dat de prijzen stijgen, en dat je met je salaris minder kan kopen. Heel simpel gezegd betekent inflatie dat werknemers armer worden. Maar in een periode waarin inflatie op wereldschaal lijkt terug te keren en een van onze buurlanden door hyperinflatie wordt geteisterd, vinden wij dat deze kwestie een diepere discussie behoeft.

Oorlog en honger wachten het proletariaat in Turkije

In de afgelopen weken heeft de Turkse lira een reeks instortingen ondergaan. Sinds het begin van het jaar heeft zij ten opzichte van de dollar 90% verloren, in november nog eens 40% en de daling heeft zich in december voortgezet. In de afgelopen maanden hebben ongunstige algemene omstandigheden, hoge inflatie, sterk stijgende energieprijzen, met name olie, en hogere kosten als gevolg van pandemische golven de lira onder druk gehouden.

Het zelfbeheer van de markt

• Geven ‘slimme apps’ aan de werkenden meer autonomie?
  
• Is ‘mens- en milieu lievende’ financiering de nieuwe solidariteit?

Dit soort van vragen komen aan de orde in fragmenten
uit een artikel verschenen in Braziliaanse ‘Passa Palavra’.

Het gaat erom opnieuw de vraag te stellen hoe de politieke sprong naar collectieve autonomie kan worden gemaakt, voorbij het beheer van de dwingende noodzaak van ondernemerschap, waarvan de [markt-] logica de hegemonie lijkt te betwisten en slechte voortekenen met zich meebrengt.

Trotski als ideoloog van het staatskapitalisme

“De maatschappij, die de productie op grondslag van vrije en gelijke associatie van de producenten opnieuw organiseert, zal de hele staatsmachinerie een plaats inruimen die haar dan zal toekomen: in het museum van oudheden, naast het spinnewiel en de bronzen bijl.” [1]

“In plaats van de regering over personen komt het beheer over zaken en het leiden van productieprocessen. De staat wordt niet ‘afgeschaft’, hij sterft af.” [2]

---

Bij de uitgave van een verzameling teksten van de Groep van Internationale Communisten (GIC) in Engelse en Duitse vertalingen

---

Als er iets geciteerd wordt uit Friedrich Engels, dan is het wel zijn beroemde uitspraak over de afsterven van de staat. Alle radicale linksen houden van dit idee. Zelfs Stalin keurde hem goed. In 1952, zes maanden voor zijn dood, schreef hij: “De staat zal afsterven, maar de maatschappij zal blijven bestaan. Bijgevolg zal het algemeen eigendom van het volk dan niet meer worden overgenomen door de staat, die zal afsterven, maar door de maatschappij zelf, vertegenwoordigd door haar centraal leidend economisch orgaan.” [3]

Voor deze beroemde overgang naar het communisme was het “noodzakelijk, niet een mystieke ‘rationele organisatie’ van de productiekrachten, maar de ononderbroken groei van de gehele maatschappelijke productie met een overheersende toename van de productie van de productiemiddelen.” [4] Een overgang, zo leerde ook Lenin, “langdurige en gecompliceerde overgang van de kapitalistische maatschappij (en wel meer langdurige, hoe minder ontwikkeld ze is), (…) zelfs maar te komen tot een van de voorstadia van de communistische maatschappij.” [5] Want, voegde Trotski eraan toe in zijn bespreking van de vermeende verraden revolutie: “De materiële voorwaarden voor het communisme zijn een dusdanig hoge ontwikkeling van de menselijke economische macht, dat de productieve arbeid, niet langer als een last beschouwd, geen aparte prikkel meer nodig heeft en de verdeling van de levensbenodigdheden, die overvloedig aanwezig zijn, geen aparte controle meer nodig heeft behalve dat van opvoeding, gewoonte en sociale opvatting.“ [6]

De ‘arbeidersstaat’ als ‘steunpunt van de wereldrevolutie’

Deel 16 van de eerste Nederlandse vertaling van Willy Huhn: Trotski – de mislukte Stalin

Trotski en de staatsmacht als progressieve kracht

Deel 15 van de eerste Nederlandse vertaling van Willy Huhn: Trotski – de mislukte Stalin

Er komt een einde aan het kapitalisme. Maar hoe?

In ‘arbeidersstemmen’ is eerder aandacht besteed aan de kritiek van C.Mcl. op de theorie van de IKS van het verval van het kapitalisme sinds 1914.¹ We plaatsten ook een deel van zijn werk als Over het karakter en de functie van de vakbonden sinds 1914.² Kortgeleden ontvingen we een verzoek tot verduidelijking van onze kritiek op C.Mcl. en van ons eigen standpunt dat het kapitalisme geen ‘verval’ of ‘achterhaaldheid’ kent.

Terug naar een staatskapitalistisch program

Hoe een non-discussie bordigistische standpunten onthult

In een open brief van 10 januari 2020 gaf ik een antwoord op een stellingname van de IGCL over de eerste engelse vertaling van GIC, Fundamental Principles of Communist Production and Distribution (1935). (¹) Het onlangs verschenen antwoord van Robin bevestigt mijn vermoeden dat de IGCL moeilijk kan onderscheiden tussen wat inmiddels bekend is over de Russische revolutie en de opvattingen die destijds de bolsjewiki daarover hadden. Robin’s repliek speelt in op heersende vooroordelen binnen het Bordigisme ten aanzien van wat het minachtend radenisme noemt, vooroordelen die ook bestaan binnen het post-Trotskistische Communia, waarmee Robin warme banden onderhoudt.

De economie van de vrije en geassocieerde arbeid

Hoe Marx tijdens de Commune-opstand van 1871 de overgangsperiode en haar economische bewegingswetten karakteriseerde

Ter gelegenheid van het verschijnen van G.I.C., Grondbeginselen van de Communistische Productie en Distributie als E-Book (¹) gaan we hier in op het verwijt dat de G.I.C. door het benadrukken van de economie van de overgangsperiode, de politieke aspecten van de revolutie zou hebben verwaarloosd. Dit verwijt is in de jaren 1930 naar voren gebracht door de Italiaanse Communistische Linkerzijde in ballingschap rond het tijdschrift Bilan. De huidige I.K.S. en de I.G.C.L. herhalen deze kritiek, meestal met gegoochel van citaten, zonder daarbij te antwoorden op de argumenten die wij daartegen inbrengen (²). Zo brengt de I.G.C.L. naar voren: “De G.I.C. stelt formele economische maatregelen altijd boven de kwestie van de politieke macht, wat voor ons een zeer gevaarlijke afglijding naar het apolitieke aspect is“ (³). Met haar voorrang voor ‘politiek’ wil de I.G.C.L. prioriteit geven aan de dictatuur van het proletariaat, maar gaat daarbij voorbij aan de kritische vraag wat deze dictatuur betekent wanneer – zoals in de Sovjet-Unie – de arbeiders in de bedrijven en de arbeidersraden ondergeschikt zijn aan het staatskapitalisme. De G.I.C. is duidelijk: dat is een dictatuur niet van maar over het proletariaat.

Op deze plaats zullen we aantonen dat de G.I.C. niet alleen stond toen zij de noodzaak naar voren bracht van een economische dicatatuur van het proletariaat, dat wil zeggen van een politieke dictatuur van de arbeidersklasse die voornamelijk wordt opgelegd aan de maatschappij door haar proletarische economische bewegingswetten. Ook Marx had deze opvatting.

Zijn we op weg naar weer een Grote Depressie … of iets anders

Ik heb de volgende redenering gelezen die zegt dat de CoViD-19-noodtoestand niet zal leiden tot een ineenstorting van de kapitalistische accumulatie: “Nee, we gaan niet naar de volgende Grote Depressie.” Ik ben voortdurend op zoek naar dit soort artikelen, omdat ze argumenten geven tegen mijn eigen standpunt en zo mijn eigen argumentatie uitdagen met een sceptische frisse mening.

In dit geval lijkt de schrijver, Cullen Roche, te denken dat de vraag naar de uitkomst van deze noodsituatie afhangt van “de gevolgen van een van buitenaf komende virus”-epidemie. Ik denk dat een fout zit in deze optiek, een typische fout van de meeste burgerlijke idioten, maar die al te vaak door veel communisten wordt gedeeld. Of de kapitalistische productiewijze op dit punt in elkaar stort, heeft helemaal niets te maken met de pandemie.

De pandemie gaf, zoals we vanaf het begin hebben gezegd, slechts de aanleiding voor de crisis.

Maar laten we zijn argumentatie bekijken.

Neoliberale necropolitiek en Indiase arbeidsmigranten

Migratie-arbeiders op een bus station in Gaziabad, bij New Delhi, op weg terug naar hun dorpen en steden 

India is getuige geweest van een massale uittocht van interne migratie-arbeiders als gevolg van een ongeplande lockdown. De coronaviruscrisis heeft de Indiase staat gedwongen om lukraak een lockdown uit te voeren om op een goede manier sociale afstand te laten houden. Maar daarbij is men ontegenzeggelijk vergeten dat sociale afstand een voorrecht is van de elite als er geen goed doordachte afspraken worden gemaakt. Indiase burgers zijn op pijnlijke wijze getuige van de afschuwelijke aanblik van verbrijzelde arbeidsmigranten die hulpeloos naar huis proberen terug te keren. Velen zijn al gestorven tijdens hun hachelijke reis, die in de meeste gevallen te voet wordt ondernomen. Men ziet busstations zoals Anand Vihar, tjokvol arme vrouwen met hun kinderen op de arm. Het surrealistische schouwspel van legioenen migrantenarbeiders die bij het busstation staan, onder bruggen slapen en proberen te ontsnappen aan de agressie van de politieagenten, laat zien hoe snel hun dagelijkse leven abnormaal intens is geworden. Afgezien van het feit dat er geen substantiële hulpprogramma’s voor de migranten bestaan, tast de Indiase staat bewust hun waardigheid aan. Het spuiten van ontsmettingsmiddel op arbeiders in de staat Uttar Pradesh bewijst de poging van de regering om hun waardigheid aan te tasten en ook de inherente waarde van de arbeiderslichamen te verminderen.

Over het scherm rolden …. (april 2020): Pandemie, Recessie, Klasse-oorlog?

Naarmate de zogenaamde “Corona-crisis” aanhoudt, of wat de WHO herdoopt heeft in Covid-19 Pandemie, neemt het aantal kritische artikelen uit proletarisch-internationalistische en linkscommunistische bronnen toe. Inmiddels zijn meer goede tot zeer goede teksten verschenen dan in hun geheel gepubliceerd kan worden op de blogs van arbeiderstemmen.nl en arbeiterstimmen.wordpress.com. Ook al zouden we beschikken over voldoende vertaalcapaciteit, het is gewoonweg te veel. In plaats daarvan volgt hier een overzicht van wat interessant lijkt, en tegelijkertijd moeilijker te vinden, met daarbij een korte beschrijving van de inhoud en soms kritische kanttekeningen.

Inhoud (t/m 14 april)

1. Natalie Baker, Fear is more powerful than facts (Field Notes in The Brooklyn Rail)
2. Henry Simon, Mathématiques et Covid-19, (overgenomen in Pantopolis)
3. Tomas Ronse, Het virus en de geldboom, (Salon van Sisyphus, ook in Internationalist Perspective)
4. Jehu, Open Letter to Communists of The Whole World: Total Class War Is Coming, (The Real Movement) 

Eerste boekuitgave van ‘Grondbeginselen’ (GIC)

Gerd Arntz, Fabrieksrondleiding, 1935

Onlangs verscheen bij uitgeverij Left-dis.nl als boek Grondbeginselen van de communistische productie en distributie. Daarmee is voor huidige lezers een belangrijk bijdrage van radencommunisme toegankelijk gemaakt, dat tegen de achtergrond toenemende crisis en oorlogen en het verlies van vertrouwen in vakbeweging en parlementaire politiek een uiterst actuele betekenis heeft.

ICT: Kan hervorming van het kapitalisme het milieu redden?

Het Stockholm Resilience Centre heeft onlangs een aantal belangrijke kwesties geïdentificeerd die het leven op aarde fataal worden. Klimaatverandering is er slechts één van, maar ze staat bovenaan de lijst.

Het kapitalisme is alleen geïnteresseerd in winst op korte termijn. De schade voor het milieu zoals vervuiling en het uitsterven van planten, insecten, dieren en vervuiling zijn gewoonweg “neveneffecten”. Vervuiling door meststoffen in de landbouw, mijnbouw en de vernietiging van regenwouden zijn “neveneffecten” van de winsten die rechtstreeks uit deze activiteiten voortvloeien. In steden over de hele wereld veroorzaakt de vervuiling door de fabrieken en voertuigen van de winstmachine longziekten en schaadt de ontwikkeling van de hersenen van kinderen – verdere “neveneffecten”. Voor het kapitalisme is het winst maken belangrijker dan het gezond opgroeien van kinderen.

Een boek over het communistische bedrijfsleven

Na vertaling van enkele hoofdstukken op dit blog, is nu als boek verschenen Herman Lueers verhandeling over de economie van de overgangsperiode volgens de radencommunistische G.I.C.

Dit boek is een eerbetoon aan het collectieve werk van de Groep van Internationale Communisten (Holland). Met het oog op de eerste ervaringen met het staatscommunisme in Rusland, was hun in 1930 gepubliceerde “Grondbeginselen der communistische productie en distributie” een poging om de economische basis van een communistische maatschappij, die al door Karl Marx en Friedrich Engels werd geschetst, wetenschappelijk uit te werken. Hoewel hun uiteenzettingen niets van hun oorspronkelijke actualiteit hebben verloren, is hun tekst een kind van zijn tijd gebleven in de wetenschappelijke confrontatie met de literatuur van die tijd. In dit document wordt daarom getracht de kernuitspraken van de “Grondbeginselen der communistische productie en distributie” te situeren binnen het huidige debat over de kwestie van het alternatief voor het kapitalisme.

Het bedrijfsleven na de proletarische revolutie

Illustratie Otto Neurath, ideoloog van het staatskapitalisme *)

Hier volgen de laatste fragmenten uit Hermann Lueer FUNDAMENTAL PRINCIPLES OF COMMUNIST PRODUCTION AND DISTRIBUTION, plus een samenvatting door de Groep van Internationale Communisten. Daarin staat de vraag voorop hoe te voorkomen dat – zoals in Rusland 1917 – de arbeidersraden hun macht verliezen en ondergeschikt worden gemaakt aan een dicatuur over het proletariaat.

Ieder naar zijn behoeften, ieder naar zijn mogelijkheden

Vervolg op De sociale revolutie.

Ieder naar zijn behoeften

De individuele arbeidstijd als maatstaf voor het aandeel van het individu in het product van de maatschappelijk gemiddelde arbeidstijd is niet een tekortkoming van een overgangsmaatschappij in vergelijking met het volmaakte communisme, maar veeleer de economische vorm waarmee de “associatie van vrije en gelijke mensen” het communistische principe “Iedereen naar zijn mogelijkheden, iedereen naar zijn behoeften” van een holle frase maakt tot een grondbeginsel op een economische grondslag.

Pensioenen omlaag, de zorg verslechtert, alles ten gunste van kapitaal en oorlog

Frankrijk in rep en roer tegen verlaging van de pensioenen

Pensioenen zijn wereldwijd een belangrijke kwestie. De heersenden rekenen er op dat ze de oudedagsvoorzieningen kunnen aanpakken. Gezien de omvang er van, zouden deze misschien het financiele systeem kunnen redden. De banken vertonen steeds krappere reserves. Wereldwijd streeft de bourgeoisie naar een overgang op een kapitaalmodel voor de financiering van de pensioenen, zoals dat destijds door Pinochet aan Chili werd opgelegd … en nu door de Chileense crisis ter discussie wordt gesteld. En dat terwijl het kapitaalmodel door Bolsonaro wordt ingevoerd in Brazilië. In Europa wordt gediscussieerd over de vraag hoe we de overgang naar een dergelijk model kunnen maken zonder een massale sociale reactie te veroorzaken. En een van de winnende formules is de beroemde “Oostenrijkse rugzak”.

Het grote voorbeeld voor de “rugzak”-systemen was Nederland: “het beste pensioensysteem ter wereld” volgens alle beoordelingen van “de experts” … in het fetisjistisch gegoochel met getallen.

De sociale revolutie

Vervolg van Drie valse redenen voor het kapitalisme

De sociale revolutie is geen holle frase, maar is gericht op een productieverhouding die bevrijd is van uitbuiting, en die wordt gekenmerkt door de directe relatie tussen producent en maatschappelijk product. De invoering van de individuele arbeidstijd als maatstaf voor het aandeel in het product van de maatschappelijk noodzakelijke arbeidstijd is de opheffing van de uitbuiting en tegelijkertijd de economische grondslag voor het tot stand brengen van de associatie van vrije en gelijke mensen volgens het principe van het communisme: “Een ieder naar zijn mogelijkheden, een ieder naar zijn behoeften”.

De vermaatschappelijking van de productiemiddelen

“Rijke man en arme man
stonden daar en keken elkaar an.
En de arme man zei bedeesd:
‘Als ik niet arm was, was jij niet rijk geweest’.” (¹)

Hoewel uitbuiting in de geschiedenis van de mensheid in verschillende vormen voorkwam, bestond ze in essentie altijd uit de toe-eigening van arbeid van anderen. Anderen voor jezelf laten werken is altijd de sleutel geweest tot een individuele rijkdom die nooit in dezelfde mate gerealiseerd had kunnen worden met behulp van de eigen arbeid alleen. Van de piramides in het vroege Egypte, via de feodale kastelen tot de paralelle maatschappij van de toplaag van het geglobaliseerde kapitalisme van de 21e eeuw, illustreren de individuele rijkdommen de toe-eigening van vreemde arbeid (²), en dat de armoede van de meerderheid de basis vormt voor de rijkdom van een minderheid.