De ultrarechtse stembusoverwinning in Nederland

— gezien vanuit het standpunt van het proletariaat, voor kameraden in binnen- en buitenland —

Oude vrienden in de coulissen van de Tweede Kamer

English

Door Fredo Corvo

Vervolg van Verkiezingen in Nederland: uitverkoop van loze beloften

De Nederlandse massamedia onthaalden de voorlopige uitslag van de verkiezingen voor het parlement (“Tweede Kamer”) van 22 november als een ‘politieke aardverschuiving’. Daarmee losten deze spreekbuizen van het kapitaal hun eerdere belofte in dat deze verkiezingen ‘het volk’ de kans boden voor een ‘geheel andere politiek’.
Maar is het niet meer van hetzelfde? Een steeds sterkere staat, een meer verdeelde arbeidersklasse, meer oorlogen en verhevigde uitbuiting?

Buitenlandse media viel het op dat de in een klap tot grootste partij geworden ultrarechtse en populistische PVV van Geert Wilders in haar programma beloofde dat Nederland uit de EU zou treden. In de verkiezingscampagne speelde de EU echter geen rol van betekenis. Als de PVV inderdaad in de regering komt, zal ze — net als Meloni in Italië — binnen de regels van de EU en internationale verdragen blijven. Wilders zal aldus de Nederlandse buitenlandse politiek voortzetten en verscherpen van het saboteren van een meer zelfstandige economische, miltaire en politieke rol van Europa ten opzichte van de Verenigde Staten.

De imperialistische belangen van het Nederlandse kapitaal als geheel dicteren economische deelname aan de gemeenschappelijke markt van de EU en tegelijkertijd een uiterst nauwe aansluiting bij de Amerikaanse buitenlandse politiek. Dat uit zich in steun aan de Oekraïnse zijde van de oorlog aldaar, en nog meer in de steun aan Israël met o.a. levering van onderdelen van F16-gevechtsvliegtuigen. In diplomatiek opzicht volgt de zittende Nederlandse regering Rutte (Rutte is kandidaat als secretaris-generaal van de NAVO) de Amerikaanse politiek ten opzichte van Israël, en niet die van bijvoorbeeld Macron. Het programma van de PVV staat onvoorwaardelijk achter Israël. En net als de Republikeinse Partij in de VS, belooft de PVV te stoppen met de steun aan Oekraïne. Maar het papier is geduldig.

Gezien de waarschijnlijke zetelverdeling in het parlement,[1] biedt een centrum-rechts regeringscoalitie meer stabiliteit dan een centrum-linkse regering. De laatste zou maar net over een meerheid beschikken en een veelvoud van kleine partijen omvatten:

Centrum-rechts:
PVV (37), VVD (24), NSC (20), BBB (7), totaal 88 v/d 150 zetels Tweede Kamer, 30 v/d 75 Eerste Kamer

Centrum-links:
GL-PvdA (25), VVD (24), NSC (20), D66 (9), totaal 78 v/d 150 zetels Tweede Kamer, 29 v/d 75 Eerste Kamer

De deelname van BBB aan een centrum-rechtse regering is onvermijdelijk, gezien de 16 v/d 75 zetels die deze partij behaalde in de Eerste Kamer (vergelijkbaar met de Amerikaanse Senaat) in de provinciale verkiezingen van 30-5-2023.

Bij de vorming van een regering, gaat het de burgerlijke klasse natuurlijk niet alleen om haar stabiliteit ten opzichte van de vertegenwoordigende organen, maar ook en vooral om de door haar gewenste politiek van de burgerlijke staat. Om deze politiek door te zetten, kan de bourgeoisie ook genoegen nemen met onstabiele en tijdelijke regeringen terwijl ze al aan een andere oplossing werkt, bijvoorbeeld door een of meer oppositiepartijen te versterken. Wilders kan zich vast herinneren hoe de VVD in 2012 de samenwerking verbrak toen de PVV haar gedoogsteun voor de minderheidsregering Rutte I inzette voor meer concessies. Wanneer we zien hoe de VVD de opkomst van de PVV (een afsplitsing van de VVD) heeft bevorderd, wordt het duidelijk dat het Nederlandse kapitaal een centrum-rechtse regering met ultrarechts wenst.

De bourgeoisie in Nederland is de controle over de politiek niet kwijt[2], in tegendeel. Op zijn laatst sinds 2010, is het niet meer alleen het CDA, maar in toenemende mate de VVD die bepaalt wie er zullen meeregeren. De VVD heeft tot over haar graf heen de nalatenschap bepaald door immigratie tot hoofdthema van de verkiezingen te maken:

• Als regeringspartij veroorzaakte de VVD bewust een asylcrisis door te weinig opvangplekken, ook al waren de kosten van met spoed ingehuurde medische hulp en cruiseschepen uiteindelijk hoger. Het getreuzel met de spreidingswet verlengden de crisis.
• De laatste regering Rutte verkoos het om te vallen over de asylkwestie, en maakte asyl zo tot thema van de verkiezingen.
• In de campagne maakte de VVD de PVV salonfähig omdat deze een milder standpunt over asyl zou innemen. De VVD sloot de PVV niet langer uit van regeringsdeelname.

Zie hoe de enige kwaliteitskrant in Nederland dit laatste analyseert:

“Vanaf dat moment steeg Wilders in de peilingen. Volgens politicoloog Kristof Jacobs van de Universiteit Nijmegen heeft onderzoek in alle landen bewezen dat het aan de borst klemmen averechts werkt. De actie van de VVD was vooral gunstig voor Wilders.” (Voorpagina van dagblad Trouw, 24-11-2023). De lezer zal begrijpen dat we het niet eens zijn met ‘averechts’ op basis van veronderstelde bedoelingen van politieke partijen. De ‘werkelijke beweging’ die zich ook doorzet tegen de bedoelingen in van politieke actoren, interesseert ons hier. Trouw vervolgt: “De rechtse kiezer stapt stapt makkelijker over op de PVV-lijn dan eerder. Stemmen op Wilders lijkt geen extreem besluit meer. (…) vanaf het moment dat Wilders steeg, begonnen de BBB en NSC te dalen. Maar dat zijn partijen die zichzelf uitdrukkelijk in het politiek midden plaatsen.”

Eerder had de lijstverbinding GL-PvdA zich al in het politieke midden geplaatst. Deze combinatie is al veel langer het vertrouwen van haar traditionale achterban onder arbeiders kwijtgeraakt door deelname aan meerdere regeringen die de ‘verzorgingsstaat’, van werkloosheids- en invaliditeitsuitkeringen tot studiebeurzen, van jeugdzorg tot bejaardentehuizen hebben afgebroken. Zelfs vanuit de oppostie verdedigden deze links-burgerlijke partijen ‘neo-liberale’ thema’s. Het waren alleen de linkspopulistische SP en de rechtspopulistische PVV die — op papier — opkwamen voor de verdediging van de ‘verzorgingsstaat’. Wilders begon altijd steevast ‘schande’ te spreken van de afbraak van voorzieningen en het gebrek aan woningen, om vervolgens de oorzaak te leggen bij de ‘tsunami’ van asylzoekers. De campagne van GL-PvdA legde de nadruk op het milieu en kon niet de indruk wegnemen dat het vooral de laagstbetaalden zijn die voor de kosten van het milieu opdraaien terwijl de middenklassen de subsidies en staatsopdrachten opstrijken.

‘Dom’ van links? Nee, deze domheid is de manier waarop de ‘werkelijke beweging’ zich doorzet naar een steeds sterkere staat, een meer verdeelde arbeidersklasse, meer oorlog en verhevigde uitbuiting. De linkse straatdemonstaties uit protest tegen de overwinning van de PVV, gehouden in Utrecht, Amsterdam en een klein beetje in Leiden, zijn een voortzetting van de bijdrage aan de ellende die met name de arbeidersklasse wacht. In plaats van massaal zelf op te komen voor proletarische belangen, lonen, uitkeringen, zorg, vertonen deze demonstraties een schijneenheid van arbeiders en de linkse middenklasse rond de ‘democratie’ en de (sociale) ‘vrede’. Ze roepen op tegen ‘fascisten’, maar zijn ze zelf dan geen nationaal-‘socialisten’ die in ‘eigen land’ de nationale eenheid van arbeid en kapitaal, en in het buitenland de imperialistische oorlog verdedigen, aan de kant van Oekraïne of van Rusland, aan de kant van Israël of die van ‘de Palestijnen’?

Voor een werkelijke verandering van de koers naar oorlog, is heel wat anders nodig dan in het stemhokje een vakje rood te maken, of om handje-in-handje rondom het stadhuis te lopen.

Fredo Corvo, 24-11-2023

Noten

[1] Voor buitenlandse kameraden volgt hier een korte uitleg van de verder genoemde politieke partijen.

• De VVD is een rechts-liberale partij die sinds 2010 onafgebroken regeert (regeringen Rutte I t/m IV). Afgesleten door deze lange regeringsdeelname, verving de VVD Rutte door Dilan Yeşilgöz als lijsttrekker. De VVD viel van 34 terug tot 24 zetels in het parlement.
• Het CDA is een christendemocratische partij, altijd regeringspartij uitgezonderd onderbrekingen in 1998-2002 en 2012-2017. Bij de laatste verkiezingen is het CDA gedecimeerd tot 5 zetels. Daaraan hebben bijgedragen de opkomst van BBB en NSC.
• GL-PvdA is een lijstverbinding van de linkse PvdA (vgl. Labour Party) en de linkse partij Groen Links. De campagne was in lijn het de Green-Deal van de EU. De PvdA is door zijn ‘neo-liberale’ koers en deelname aan VVD-regeringen een groot deel van zijn arbeidersaanhang kwijtgeraakt aan populistische partijen.
• BBB is een nieuwe rechts-populistische partij die de belangen van het agrarische grootkapitaal behartigt.
• NSC is een nieuwe rechts-populistische partij rond Pieter Omtzigt die als CDA-parlementariër furore maakte in het opkomen voor de slachtoffers van de toeslagen-affaire (Dutch childcare benefits scandal).

[2] De IKS beweert: “Deze extreme versplintering van het politieke toneel in Nederland (in het parlement zitten bijna 20 partijen) is een uitdrukking van het verlies van controle door de bourgeoisie over haar politiek apparaat”. Bron: “Verkiezingen in Nederland, Een “nieuw elan” of nog meer chaos en instabiliteit? Wie er ook wint, geen oplossing voor de arbeidersklasse! 14-10-2023.