Van een lezer ontvingen we de kritiek dat ons standpunt tegen de oorlog in het Midden-Oosten ‘uitzichtsloos’ zou zijn. De lezer wil blijkbaar een onmiddellijke stop van de oorlog. We ‘willen’ dat ook, maar het probleem is dat de beslissing daarover bij gebrek aan proletarische macht niet in handen ligt van de arbeidersklasse, maar van de oorlogvoerende staten en burgerlijke partijen en milities die staten willen worden.
Een actueel voorbeeld: Op het moment dat we deze regels schrijven is het Israëlische leger in feite, maar nog steeds op sluipende wijze, begonnen aan de verovering van Rafah, het laatste bolwerk van Hamas in de Gaza-strook. De VS, en hun boodschappenhulpje Rutte, uiten ‘ongerustheid’ over de vele slachtoffers die een grootschalig offensief zal kosten. De ongerustheid betreft in werkelijkheid niet de vele slachtoffers, want dat heeft eerder niet verhinderd dat de VS (en Nederland) de Israëlische kant van het front onverminderd bleven steunen. Maar nu dreigen Egypte en Iran zich openlijk in het conflict te mengen. Egypte wil geen Palestijnen op zijn grondgebied, die alleen de positie van de Moslimbroederschap zouden versterken. Iran wil zich opwerpen als de held van alle Moslims. De VS willen niet dat een grootschalige oorlog in het Midden Oosten uitbreekt, die snel kan escaleren tot een wereldoorlog met China en Rusland.
Een onmiddellijke stop van de oorlog eisen, loopt uit op het steunen van door imperialisten georkestreerde ‘vrede’, die slechts tijdelijk kan zijn, een voorbereiding op volgende oorlogen. Erger nog, is de steun die dergelijke initiatieven vaak geven aan ‘DE Palestijnen’ of het Palestijnse ‘volk’, als eenheid van arbeid en kapitaal, wat neerkomt op het onderwerping van de proletariërs aan de Palestijnse bourgeoisie. En voor de arbeiders in Nederland betekent dit oorlogsproganda voor het burgerlijke idee dat in elke oorlog partij moet worden gekozen voor een van de oorlogvoerende kampen. Daarentegen is de weg naar de ontwikkeling van arbeidersmacht tegen de oorlog, van het proletarisch internationalisme, een lange en moeilijke weg. Maar er is geen andere.
Hier volgt wat de lezer ons schreef:
“Ik vind het standpunt dat het leed van de proletariërs in de Gaza-strook en op de Westbank alleen kan worden gestopt door ingrijpen van de internationale arbeidersklasse onbevredigend want uitzichtloos. Temeer omdat je terecht aangeeft dat de twee-staten oplossing ook geen oplossing is. Ik denk dat het samengaan van Israëliers en Palestijnen in één staat/land/natie wel een stap in de goede richting zou zijn. Daardoor wordt het Israëlische en het Palestijnse proletariaat gedwongen in te zien dat zij een gezamenlijke bourgeoisie hebben die bestreden moet worden en alleen dat kan een einde maken aan het wederzijds racisme dat nu de verhouding tussen de twee vergiftigt. Dat zoiets ook tamelijk uitzichtloos is in de huidige verhoudingen, geef ik onmiddellijk toe. Maar het verschil tussen jouw standpunt en het mijne is dat het uitgangspunt moet zijn wat het perspectief is voor het Israëlische proletariaat enerzijds en het Palestijnse proletariaat anderzijds. Misschien is er geen verschil in standpunten, wanneer je concreet zou moeten maken hoe de internationale arbeidersklasse zou kunnen optreden maar dan betreden we een speculatief terrein, net zo speculatief als het antwoord op de vraag hoe voornoemde proletariaten in één land verenigd zouden kunnen worden.”
En:
“BIJ1 en (de Joodse groepring) Erev Rav NL willen solidair zijn met de “bevrijdingstrijd van het Palestijnse volk” (zie https://bij1.org/statement-bij1-from-the-river/ ) en vanuit mijn standpunt zou dat te billijken zijn, zoals ook een compromis over een samenvoeging van Israël en Palestijnse gebieden onder één regering te billijken zou zijn. Hangt een beetje ervan af wat het doel van een standpunt moet zijn, uit te drukken wat ideologisch het meest zuivere is of aangeven welke afslag in de geschiedenis genomen zou moeten worden.”
Tot zover onze lezer.
Genoemde anti-zionistische Joodse groepering Erev Rav kennen we niet. Meestal zijn deze groeperingen voorstanders van de “Twee-staten oplossing” van de Israëlische Arbeiderspartij en de VS, samen met de PLO/PNA; een ‘oplossing’ die ook nu nog door de VS formeel wordt gesteund, naast de praktische economische en militaire steun aan Israël.
Bij1 steunt de ‘nationale bevrijding van Palestina’, een politiek die niet kan ontsnappen aan de door het kolonialisme aan het begin van de 20ste eeuw voltooide verdeling van de gehele aarde in kapitalistische invloedssferen. Sindsdien kan elk streven naar nieuwe staten alleen worden gerealiseerd door steun van bestaande en meer machtige staten, en als zodanig maakt de nationale ‘bevrijding’ deel uit van interimperialistische tegenstellingen en confrontaties. Nationale bevrijdingsbewegingen zijn ook zelf imperialistisch voorzover ze zoveel mogelijk voordeel probeert te halen van de herverdeling van de wereld in imperialistische invloedssferen (definitie van Gorter).
Het Zionisme als ‘nationale bevrijding van de Joden’ ondernam geen ‘kolonialisme’ in de betekenis hierboven, maar een poging die gesteund werd en wordt door het Britse imperialisme, later het Amerikaanse imperialisme tegen het Russische imperialisme, nu tegen het Chinees-Russische-Iraanse imperialistische blok in oprichting.
De aanval van Hamas tegen Israëlische nederzettingen, heeft de toenadering van Arabische staten tot Israël, en daarmee een regionale versteviging van het Amerikaanse blok tegenover China-Rusland-Iran effectief gesaboteerd. Het zijn de proletariërs in de Gaza strook, op de Westbank, de multinationale arbeidsmigranten en de arbeiders met Israëlisch paspoort die de prijs van deze oorlog betalen, met hun leven, fysieke en psychische trauma’s, verhoogde uitbuiting en repressie. Zoals de wortels van deze en andere oorlogen internationaal zijn, kan deze ook alleen worden bestreden door de internationale arbeidersklasse, die net zo goed de prijs van de imperialistische oorlogen betaalt.
De twee staten oplossing of nationale bevrijding, is niet het proletarisch internationalisme en het revolutionair defaitisme dat we voorstaan, net als vrijwel alle publicaties die zich beroepen op de internationale Communistische Linkerzijde. De twee staten oplossing is verder weg dan ooit, en een ‘vrede’ als onderhandelingsresultaat van inter-imperialistische oorlog leidt alleen tot verdere onderlinge oorlogen, in dit geval is het een voorbereiding op een wereldoorlog tussen China-Rusland-Iran en VS-NATO-AUKUS. “Eerst externe vijand verslaan, en dan de interne vijand”? Dat komt neer op het standpunt van de Mensjewieken die na Februari 1917 de oorlog tegen Duitsland voortzetten, het standpunt van de Stalinisten die in Spanje voorgaven eerst Franco te willen verslaan. Na de nederlaag van de Spaanse democratische republiek, sloot de USSR verdragen met … de fascistische staten. “Eerst de externe vijand verslaan” was – na het verscheuren van het Stalin-Hilter pact (!) door de Duitse inval in Rusland – ook het standpunt van de Stalinisten in de anti-facistische verzetsfronten met de democratische bourgeoisie. Maar vanaf 1945 streefden deze “Communistische” Partijen slechts regeringsdeelname na.
Alleen in de Oktoberrevolutie van 1917 dwong het proletariaat een einde van de oorlog af, gevolgd door de muiterijen, stakingen en radenopstanden van 1918 in Duitsland en Hongarije. De contrarevolutie in al zijn vormen (democratie, socialisme in één land, nationaal-socialisme) had meer dan 20 jaar nodig voordat het een Tweede Wereldoorlog kon beginnen.
Alle oplossingen die bedacht zijn in termen van aantallen staten (2, 1 en zelfs 0) liggen in een verre toekomst. Ver weg van de huidige omstandigheden die hebben geleid en leiden tot de extreme verdeling en het tegen elkaar opzetten van het proletariaat in de regio. Dat betekent dat deze omstandigheden begrepen moeten worden, algemeen: de imperialistische bemoeienis sinds de vorming van de staat Israël en in de diverse Palestijnse nationale bevrijdingsbewegingen, en de bijzondere situatie van de arbeidersklasse in Israël en in Gaza, de Westbank en in ballingschap of emigratie.
Je vindt het ‘realistischer’ om het proletariaat perspectieven (‘overgangseisen’?) binnen het kapitalisme voor te houden dan die van de proletarische wereldrevolutie. Je doet dit echter in abstractie van een analyse zoals ik voorstel. De analyse van Aníbal en Corvo vind je in het artikel De arbeidersklasse en de oorlog Israël – Palestina. Kort gezegd: Zowel de historische oorsprongen als de elementen van het huidige conflict liggen op internationaal vlak, dat van de inter-imperialistische tegenstellingen. De fundamentele oplossing ligt ook op internationaal vlak.
Het zoeken naar een rechtstreekse verbroedering tussen arbeiders aan beide kanten van de frontlinie in een inter-imperialistische oorlog, levert maar weinig voorbeelden op. Opstandige Duitse soldaten vormde een Soldatenraad en bevrijdden in 1918 bij Aken Russische krijgsgevangenen die als dwangarbeiders onder erbarmelijke omstandigheden aan de spoorbrug bij Moresnet werkten. In de Eerste Wereldoorlog zagen we een strijd tegen de ‘eigen’ bourgeoisie, protesterende vrouwen, dan stakingen in de wapenindustrie, vervolgens massadesertie en muiterijen aan het front, vorming van arbeiders- en soldatenraden. Dat is het enige historische voorbeeld van ontwikkeling van arbediersmacht op grote schaal, en dat we hebben toegepast in bovenstaand artikel. Daarbij hebben we aangetekend dat we – gezien de door de oorlog gevoede haat – een dergelijke ontwikkeling van proletarische strijd in Israël net zo onwaarschijnlijk achten als in de Palestijnse gebieden. De kansen zijn groter in bijvoorbeeld Iran, Turkije en China.
Het zoeken naar een rechtstreekse verbroedering tussen arbeiders aan beide kanten van de frontlinie, blijkt in de discussies die worden gevoerd een hefboom om deze naar een 1 of 2-statenoplossing te leiden. De 1-staat oplossing is een vervormde versie van Marx’ houding ten opzichte van het Ierse vraagstuk, in een andere historische periode, die van de koloniale verovering van de wereld. En ‘strijd tegen het kolonialisme’ is hip, niet alleen bij BIJ1, en nu in de strijd tegen Israël. De huidige oorlogen zijn echter geen koloniale oorlogen in de zin van een kapitalisme dat steeds meer delen van de planeet verovert, maar het resultaat van een voltooide verovering van de aarde en pogingen tot een herverdeling van de verschillende imperialistische invloedssferen. Dat maakt dat elke nationale bevrijdingsbeweging onvermijdelijk deel uitmaakt, en partij kiest in deze interimperialistische oorlogen. En zijn bevolking, het proletariaat voorop, eraan opoffert.
Het door onze lezer voorgestelde ‘compromis’ (het toverwoord van Trotskisten tegen onze standpunten), let wel, is er een tussen de Palestijnse bourgeoisie en de Israëlische bourgeoisie, en kan alleen tot stand komen onder zware druk van de grotere imperialismen die Israël aan de ene kant, en “Palestina’ aan de andere kant steunen. Dat is volkomen irreëel omdat al deze burgerlijke krachten geen belang hebben bij deze oplossing (en daarom is het een ‘overgangseis’). Een een-staat oplossing kan alleen worden afgedwongen door een denkbeeldige imperialistische grootmacht die de gehele regio van het Midden Oosten totaal in haar greep zou hebben. Dat is slechts in theorie denkbaar. Realistisch is het allerminst, en als ‘handige’ leuze prijst het bij de arbeidersklasse burgerlijke oplossingen aan.
Het huidige proletariaat heeft niet de macht te bepalen welke “afslag de geschiedenis moet nemen”. Het daarom uit te nodigen tot nationale oplossingen betekent het te vragen af te zien van de strijd voor zijn eigen directe belangen. In plaats daarvan wordt voorgesteld te strijden voor de burgerlijke belangen van een bepaalde fractie van de bourgeoisie. Dat noemen we ideologie, verkapte klassebelangen van het kapitaal. Dat is vanuit het standpunt van het proletariaat smerig. Het standpunt van het proletariaat is daar tegenover inderdaad ‘zuiver’:
“De arbeiders moeten hun strijd tegen het kapitaal en zijn staat ondanks de oorlog niet alleen voortzetten, maar zelfs intensiveren, zelfs als dat zou leiden tot de nederlaag van hun eigen bourgeoisie en haar staat: revolutionair defaitisme. Als het proletariaat zijn klassenstrijd opgeeft, tekent het zijn doodvonnis. Het zal vermalen worden in de gehaktmolen van wederzijdse bombardementen, fysiek en mentaal uitgeput raken in de wapenproductie in de ondergrondse fabrieken in Gaza en de bovengrondse fabrieken in Israël.
- Dan moet elk nieuw protest tegen de oorlog door vrouwen in Gaza, door reservisten in Israël, of Joden in New York (sit-in in het Central Station) worden neergeslagen, elke sabotage van de productie bestraft, en elke deserteur uitgeleverd aan het leger.
- Dan moeten de staalarbeiders in Iran harder werken, juist vanwege de steun van ‘hun’ regime aan Palestina in de vorm van het leveren van onderdelen van raketten.
- En hetzelfde geldt natuurlijk voor de arbeiders in de Westerse wapenindustrie en in de hele verwerkende industrie – die steeds meer betrokken is bij de oorlogseconomie.”
(Valstrikken bij het begrijpen van de oorlog in het Midden-Oosten)
We nodigen onze lezer, en andere lezers, uit deze discussie voort te zetten via onderstaande mogelijkheid een reactie te plaatsen.
Arbeidersstemmen, 14-2-2024
Commentaar van Aníbal bij de Spaanse vertaling van dit artikel
De feitelijke relatie van direct en indirect interveniërende krachten brengt met zich mee dat in het geval van het einde van het offensief van het Israëlische leger in Gaza (en de operaties op de Westelijke Jordaanoever), hetgeen dat vorm krijgt als een Palestijnse nationale entiteit een beperkte en afgesneden staat zal zijn, met grote invloed van externe kapitalen, bewaakt door het Israëlische kapitaal en met de sterke aanwezigheid van gewapende kolonisten, onderling verbonden en verdedigd door de staat Israël in het gebied van de Westelijke Jordaanoever. Haar regeringsautoriteit zal die van een soort tweederangs onderkoning zijn, die zich schikt naar de belangrijkste internationale en regionale imperialistische machten. In Gaza proberen ze Hamas zoveel mogelijk te liquideren en het geld voor de wederopbouw moet komen uit kapitalen die het eens zijn met de Abraham Akkoorden en de dynamiek die daarin tot uiting komt. Iran en co. blijven weer over om te proberen te destabiliseren, maar zonder een direct militair offensief tegen de staat Israël te beginnen. De As van Verzet is niet in staat om die strijd frontaal aan te gaan. De VS (en bondgenoten) moeten zich concentreren op China en de brandende kwesie van de oorlog in Oekraïne blijft op tafel met het gekonkel rond de Amerikaanse verkiezingen. Het pacifistische reformisme speelt geen essentiële rol in deze conjuncturele en instabiele oplossing van “anderhalve staat”, behalve dan dat het dient als hulp voor de burgerlijke facties, met name in veel sectoren aan de kant van Hamas.
Vertaald met http://www.DeepL.com/Translator (gratis versie)
arbeidersstemmen 